кумі́р, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Статуя язычніцкага бажаства; ідал.

2. перан. Той (тое), хто (што) з’яўляецца прадметам асаблівага захаплення і пакланення (высок. і іран.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

кумі́р

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. кумі́р кумі́ры
Р. кумі́ра кумі́раў
Д. кумі́ру кумі́рам
В. кумі́ра кумі́раў
Т. кумі́рам кумі́рамі
М. кумі́ру кумі́рах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

кумі́р м., в разн. знач. куми́р;

◊ зры́нуты к. — пове́рженный куми́р

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

кумі́р, ‑а, м.

1. Статуй язычніцкага бога; ідал. / Пра статуі антычных багоў, цароў і пад. Пакрышаны куміры, Багі пайшлі на хлам. Колас.

2. перан. Той, хто (тое, што) з’яўляецца прадметам асаблівай павагі, пакланення. На ўсё свой час... Былы ку мір Кампаній шумных, рэстаранаў Пабляк... Навек у Лету кануў... Бачыла.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Кумі́р 1 ’прадмет пакланення’ (ТСБМ). Запазычанне са ст.-слав. коумиръ (< іран., параўн. асет. gumeri ’волат, ідал’) (Шанскі, 2, 8, 443; Абаеў, 1, 530).

Кумі́р 2 ’каўнер (кашулі, сарочкі)’ (Нар. словатв.). Да каўнер (гл.). Параўн. укр. ковнір > ковмір > комір.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

поп-кумі́р

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. поп-кумі́р поп-кумі́ры
Р. поп-кумі́ра поп-кумі́раў
Д. поп-кумі́ру поп-кумі́рам
В. поп-кумі́ра поп-кумі́раў
Т. поп-кумі́рам поп-кумі́рамі
М. поп-кумі́ру поп-кумі́рах

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

куми́р в разн. знач. кумі́р, -ра м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

разве́нчаны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад развянчаць.

2. у знач. прым. Пазбаўлены ранейшай славы. Развенчаны герой. Развенчаны кумір.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зры́нуты све́ргнутый, пове́ргнутый, пове́рженный; низри́нутый, низве́ргнутый;

◊ з. кумі́р — пове́рженный куми́р

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

◎ *Каме́р, комыр ’каўпер’ (луп., Шатал.), драг. кумір (Лучыц-Федарэц, вусн. паведамл.), укр. комір, да каўнер (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)