крышта́ль, -я́ і -ю́, м.

1. -я́, мн. -і́, -ёў. Цвёрдае цела, якое мае натуральную форму шматгранніка.

Крышталі кварцу.

2. -ю́. Від шкла.

Ваза з крышталю.

|| памянш. крышта́лік, -а, мн. -і, -аў, м. (да 1 знач.)

|| прым. крышталі́чны, -ая, -ае (да 1 знач.) і крышта́льны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

крышта́ль

‘від шкла’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз.
Н. крышта́ль
Р. крышталю́
Д. крышталю́
В. крышта́ль
Т. крышталём
М. крышталі́

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

крышта́ль

‘цвёрдае цела ў форме мнагагранніка’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. крышта́ль крышталі́
Р. крышталя́ крышталёў
Д. крышталю́ крышталя́м
В. крышта́ль крышталі́
Т. крышталём крышталя́мі
М. крышталі́ крышталя́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

крышта́ль, -ля́ м. криста́лл

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

крышта́ль, ‑я, м.

Цвёрдае цела, якое мае натуральную форму мнагагранніка. Крышталі кварцу. Крышталі солі.

[Грэч. krystallos.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Крышта́ль ’цвёрдае цела, якое мае натуральную форму мнагагранніка (ст.-грэч. κρύσταλλος) (ТСБМ, Гарэц.). Ст.-бел. кристалъ, крышталъ. Запазычанне праз польск. kryształ з ням. Kristall (Булыка, Запазыч., 177). Паводле Слаўскага (3, 203), ст.-польск. kryształ з лац. crystallus.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

криста́лл крышта́ль, -ля́ м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

хруста́ль крышта́ль, -лю м.; хруста́ль, -лю́ м.;

го́рный хруста́ль го́рны крышта́ль (хруста́ль);

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

крышта́ліць

‘блішчаць, як крышталь’

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. - -
2-я ас. - -
3-я ас. крышта́ліць крышта́ляць
Прошлы час
м. крышта́ліў крышта́лілі
ж. крышта́ліла
н. крышта́ліла
Дзеепрыслоўе
цяп. час крышта́лячы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

монакрышта́ль, ‑я, м.

Спец. Адзіночны крышталь.

[Ад грэч. mónos — адзін і слова крышталь.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)