збо́й
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
збо́й |
збо́і |
| Р. |
збо́ю |
збо́яў |
| Д. |
збо́ю |
збо́ям |
| В. |
збо́й |
збо́і |
| Т. |
збо́ем |
збо́ямі |
| М. |
збо́і |
збо́ях |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
збой¹, збо́ю, мн. -і, -яў, м.
Вялікая колькасць каго-, чаго-н., цесна збітага ў адным месцы.
З. машын.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
збой², збо́ю, мн. -і, -яў, м. (спец.).
Замінка ў руху каня.
У канцы дыстанцыі ў скакуна адбыўся з.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
збой³, збо́ю, м. (спец.).
Галава, ногі і вантробы забітай жывёлы як ежа.
Ялавічны з.
|| прым. збо́йны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
збой I (род. збо́ю) м., спорт. сбой
збой II (род. збо́ю) м. (голова, ноги и внутренности убитого на мясо животного) сбой
збой III (род. збо́ю) м. большо́е скопле́ние
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
збой, ‑ю, м.
1. Вялікая колькасць каго‑, чаго‑н., цесна сабранага, збітага ў адным месцы. І ў гэткім шуме можна парою нічога не чуць, і ў гэткім збоі людзей можна часамі быць адзінокім. Брыль.
2. Перабой у руху, рабоце, дзеянні. [Становішча] вось-вось пяройдзе за тую мяжу, калі замінка дзе-небудзь у адным месцы імгненна выкліча збоі ў іншых месцах. Васілёнак.
3. Спец. Галава, ногі і ўнутранасці забітай на мяса жывёлы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сбой м.
1. (мясной) збой, род. збо́ю м.;
2. с.-х. (зерна) вы́сеўкі, -вак ед. нет; (соломы) аме́цце, -цця ср., паза́дкі, -каў ед. нет;
3. спорт. збой, род. збо́ю м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Зброй ’свавольнік’ (Нас.). Параўн. брой, бройка ’тс’ (Нас.); гл. броіць ’сваволіць’, адкуль з прэфіксам зброіць. Прасл. корань *broj‑ ітэратыў да briti (гл. брыць) ’рэзаць’. Магчыма, аднак, што ў зброй адлюстравалася уздзеянне (кантамінацыя) слоў з тым самым значэннем зброд (гл.) і збой (ст.-рус. XV ст. събои ’разбойнік’, укр. збій, польск. zbój ’разбойнік’, чэш., славац. zboj ’разбой’, бел. збойца ’разбойнік’ (Нас.), дзе корань бой, біць, гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)