завіру́ха
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
завіру́ха |
завіру́хі |
| Р. |
завіру́хі |
завіру́х |
| Д. |
завіру́се |
завіру́хам |
| В. |
завіру́ху |
завіру́хі |
| Т. |
завіру́хай
завіру́хаю |
завіру́хамі |
| М. |
завіру́се |
завіру́хах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
завіру́ха, -і, ДМ -ру́се, мн. -і, -ру́х, ж.
1. Мяцеліца, завея.
Узнялася з.
2. перан. Неспакой, сумятня, бязладзіца (разм.).
Ваенная з.
|| прым. завіру́шны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
завіру́ха ж.
1. мете́ль, вью́га, пурга́;
2. перен., разг. кутерьма́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
завіру́ха, ‑і, ДМ ‑русе, ж.
1. Моцны вецер розных напрамкаў з сухім снегам; мяцеліца, завея. А завіруха гудзела, памятала гурбы, прыкрывала снегам чорныя галавешкі пажарышча. Лынькоў. Лютавала ранняя суровая зіма: трашчалі марозы, вылі снежныя завірухі. Шамякін.
2. перан. Разм. Неспакой, сумятня, бязладзіца. Ваенная завіруха падхапіла і Ганну, закінула яе ў далёкі ўральскі горад. Марціновіч. Звінелі кілішкі. Пры ўсёй гэтай завірусе пан Чарнецкі аднак не выпускаў з віду сваю дачку. Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Завіру́ха ’мяцеліца’. Рус. дыял. завиру́ха, завирю́ха, заверю́ха, завертю́ха, укр. завірюха ’тс’, польск. zawierucha ’моцны вецер’. Улічваючы паўсюднае пашырэнне ў рус. гаворках, гэта ці польск. і ўсх.-слав. агульнае слова, ці слова, што распаўсюдзілася ў польск. з усх.-слав. «крэсаў». Утворана з суф. ‑у́ха, відаць, ад дзеяслоўнай асновы (Сцяцко, Афікс. наз., 72), але не зусім ясна якой. Рус. варонеж. завертюха, відаць, ад завертеть, але патрэбы ў выпадзенні ‑т‑ (> ‑ц‑) у іншых выпадках няма; адпаведнага ж значэння ў дзеяслова завирать у рус. дыялектах і самога дзеяслова ў бел. не зафіксавана (апрача, магчыма, завира́ть арханг. ’згортваць, закручваць’, варонеж. ’аплятаць лапці вяроўкай’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ку́даса
‘мяцеліца, завіруха’
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
| Н. |
ку́даса |
| Р. |
ку́дасы |
| Д. |
ку́дасе |
| В. |
ку́дасу |
| Т. |
ку́дасай
ку́дасаю |
| М. |
ку́дасе |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
sbm2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
пурга́, -і, ДМ -рзе́, мн. пу́ргі, -аў, ж.
Моцная снегавая завея, завіруха.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бура́н, -у, м.
Снежная бура, завіруха ў стэпе.
Узняўся б.
|| прым. бура́нны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сняжні́ца
‘завіруха’
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
сняжні́ца |
сняжні́цы |
| Р. |
сняжні́цы |
сняжні́ц |
| Д. |
сняжні́цы |
сняжні́цам |
| В. |
сняжні́цу |
сняжні́цы |
| Т. |
сняжні́цай
сняжні́цаю |
сняжні́цамі |
| М. |
сняжні́цы |
сняжні́цах |
Крыніцы:
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
віху́ра, -ы, мн. -ы, -ху́р, ж.
1. Бура, завіруха (разм.).
2. Імклівы віхравы рух (паэт.).
|| прым. віху́рны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)