дэкларава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; зак. і незак., што.

Афіцыйна абвясціць (абвяшчаць) дэкларацыю (у 1 знач.), выступіць з дэкларацыяй аб чым-н.

Д. дзяржаўную незалежнасць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дэкларава́ць

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. дэклару́ю дэклару́ем
2-я ас. дэклару́еш дэклару́еце
3-я ас. дэклару́е дэклару́юць
Прошлы час
м. дэкларава́ў дэкларава́лі
ж. дэкларава́ла
н. дэкларава́ла
Загадны лад
2-я ас. дэклару́й дэклару́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час дэклару́ючы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

дэкларава́ць

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. дэклару́ю дэклару́ем
2-я ас. дэклару́еш дэклару́еце
3-я ас. дэклару́е дэклару́юць
Прошлы час
м. дэкларава́ў дэкларава́лі
ж. дэкларава́ла
н. дэкларава́ла
Загадны лад
2-я ас. дэклару́й дэклару́йце
Дзеепрыслоўе
прош. час дэкларава́ўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

дэкларава́ць сов. и несов. деклари́ровать

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дэкларава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак. і незак., што.

1. Выступіць (выступаць) з дэкларацыяй (у 1 знач.); урачыста абвясціць (абвяшчаць). Дэклараваць права нацый на самавызначэнне.

2. Паказваць абстрактна, не па-мастацку.

[Ад лац. declarare — заяўляць, аб’яўляць.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Дэкларава́ць ’дэклараваць’ (БРС). Запазычанне з рус. деклари́ровать (аб рус. слове падрабязна гл. Шанскі, 1, Д, Е, Ж, 56: < ням. deklarieren < лац. declarāre). Параўн. бел. даклярава́ць (гл.), якое з’яўляецца запазычаннем з польск. deklarować (< лац.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

дэкларава́цца, ‑руецца.

Зал. да дэклараваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

деклари́ровать сов. и несов. дэкларава́ць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дэкларава́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. дэклараваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Даклярава́ць ’абяцаць’ (БРС), дэкляро́ўка ’абяцаная рэч’ (Нас.). Ужо ў ст.-бел. мове декляровати ’аб’яўляць, абяцаць’ (гл. Булыка, Запазыч., 90). Запазычанне з польск. deklarować ’тс’ (а гэта з лац. declarare; так Булыка, там жа). Кюнэ (Poln., 50) крыніцай польск. слова лічыць ням. deklarieren (< лац.). Параўн. дакляра́цыя, дэкларава́ць. У рус. мове XVII ст. існавала лексема декляровать, якая таксама з’яўляецца запазычаннем з польск. мовы. Пытанне, аднак, досыць складанае (аб магчымых трактоўках гісторыі гэтай групы слоў гл. падрабязна ў Шанскага, 1, Д, Е, Ж, 56).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)