вырыва́цца гл. вырвацца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вырыва́цца

‘да вырвацца’

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. вырыва́юся вырыва́емся
2-я ас. вырыва́ешся вырыва́ецеся
3-я ас. вырыва́ецца вырыва́юцца
Прошлы час
м. вырыва́ўся вырыва́ліся
ж. вырыва́лася
н. вырыва́лася
Загадны лад
2-я ас. вырыва́йся вырыва́йцеся
Дзеепрыслоўе
цяп. час вырыва́ючыся

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

вырыва́цца

‘да вырыцца’

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. вырыва́юся вырыва́емся
2-я ас. вырыва́ешся вырыва́ецеся
3-я ас. вырыва́ецца вырыва́юцца
Прошлы час
м. вырыва́ўся вырыва́ліся
ж. вырыва́лася
н. вырыва́лася
Загадны лад
2-я ас. вырыва́йся вырыва́йцеся
Дзеепрыслоўе
цяп. час вырыва́ючыся

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

вырыва́цца I несов.

1. прям., перен. вырыва́ться;

2. (стремительно выходить наружу) вырыва́ться;

3. (отделяться) вырыва́ться, отрыва́ться; (выскальзывать, выпадать) выдёргиваться;

1-3 см. вы́рвацца;

4. страд. вырыва́ться; выдёргиваться; удаля́ться; см. вырыва́ць I

вырыва́цца II несов., страд. вырыва́ться; см. вырыва́ць II

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

вырыва́цца ​1, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да вырвацца.

2. Зал. да вырываць ​1.

вырыва́цца ​2, ‑аецца; незак.

Зал. да вырываць ​2.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́рвацца, -рвуся, -рвешся, -рвецца; -рвіся; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Адарвацца, аддзяліцца.

Вырваўся гузік у паліто.

2. Сілай вызваліцца, выйсці адкуль-н.

В. з палону.

Нарэшце мы вырваліся ў тэатр (перан.: знайшлі час).

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Выйсці на паверхню адкуль-н. (пра што-н., што паказваецца, прарываецца адразу).

Полымя вырвалася з коміна.

Вырвалася прызнанне.

4. Аддзяліўшыся ад іншых, пераадольваючы перашкоды, выйсці куды-н.

Гоншчык вырваўся наперад.

|| незак. вырыва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вырыва́ться​I несов.

1. вырыва́цца;

2. (отрываться) выдзіра́цца; см. вы́рваться;

3. страд. вырыва́цца; выдзіра́цца; см. вырыва́ть​I.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

запхну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак., каго-што.

Разм.

1. Пхнуўшы, уціснуць, засунуць што‑н., упіхнуць каго‑н. куды‑н. Фішар з падкрэсленай абыякавасцю запхнуў за пазуху кніжку. Быкаў. Арыштаваных запхнулі ў машыны. Няхай.

2. Заткнуць рот, закрыць якую‑н. адтуліну. [Грэт] пачала вырывацца, плакаць, крычаць, але ёй запхнулі рот. Маўр.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дёргаться

1. ту́зацца; калаці́цца, крыві́цца, ку́рчыцца; то́ргацца; (передёргиваться) паце́пвацца, перасмы́квацца;

2. страд. рва́цца, вырыва́цца, ску́бціся; см. дёргать​ 2.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Спры́та ‘прыстасаванне (кол), з дапамогаю якога моцна сціскаецца вяроўка пры звязванні паклажы, закрутка’ (Сцяц. Сл.), сюды ж спры́ціць ‘моцна звязаць (спавіць)’ (там жа), спры́ціцца ‘загінуць, памерці’ (Сцяшк. Сл.). Параўн. запры́ць ‘туга звязаць пры дапамозе закруткі’ (ваўк., Сл. ПЗБ), пры́тны ‘круты’ (Сцяшк.), што дазваляе суаднесці з *prъtiti ‘круціць , роднасным літ. spráusti ‘уціскваць’, sprũsti ‘вырывацца, выслізгацца’. Гл. прыткі 1, прытыць. Сюды ж, відаць, спры́ты ‘ражкі (у коласе)’ (Сцяшк. Сл.) на аснове вобразнага пераносу.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)