уз... (а таксама уза..., ус...), прыстаўка.
I. Ужыв. пры ўтварэнні дзеясловаў і абазначае:
1) накіраванасць руху ўверх, напр., узляцець;
2) напружанасць, сілу дзеяння, хуткае наступленне якога-н. стану, напр.: узвіхрыцца, узрасці;
3) давядзенне дзеяння да якога-н. стану, мяжы, напр.: узбоўтаць, узёсціся.
II. Ужыв. пры ўтварэнні назоўнікаў і прыслоўяў і абазначае: на краі чаго-н. або побач з чым-н., напр.: узлесак, узмор’е, узбоч, уздоўж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
узварушы́цца, -ушу́ся, -у́шышся, -у́шыцца; зак.
1. Пачаць варушыцца, рухацца.
Мурашкі ўзварушыліся.
2. перан. Выйсці са стану вяласці, расшавяліцца (разм.).
Вяскоўцы ўзварушыліся — пачаўся сенакос.
|| незак. узвару́швацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дакіпе́ць, ‑піць; зак.
У выніку кіпення дайсці да стану гатоўнасці. Булён дакіпеў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
расшавялі́ць, -вялю́, -ве́ліш, -ве́ліць; -ве́лены; зак., каго-што.
1. Шавелячы, разварушыць, вывесці са спакойнага стану.
Р. мурашнік.
2. перан. Абудзіць да дзейнасці.
Р. слухачоў.
|| незак. расшаве́льваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
закалыха́цца, -ышу́ся, -ы́шашся, -ы́шацца; -ышы́ся; зак.
1. Пачаць калыхацца.
Закалыхаліся сцягі ў калонах.
2. Дайсці да дрымотнага стану.
Закалыхаўся ў машыне.
|| незак. закалы́хвацца, -аюся, -аешся, -аецца (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ЗАГС (отде́л за́писи а́ктов гражда́нского состоя́ния) загс, род. за́гса м. (аддзе́л за́пісу а́ктаў грамадзя́нскага ста́ну).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ап’яні́ць, ‑ніць; зак., каго-што.
1. Прывесці да стану ап’янення; напаіць. Пах багуну ап’яніў чалавека.
2. перан. Прывесці да стану захаплення, узбуджанасці, экстазу. Слава ап’яніла яго. □ Застаецца ў памяці вобраз калгаснага брыгадзіра — рамантыка, якога расчуліла, ап’яніла вясна. Бярозкін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аздараўле́нчы, ‑ая, ‑ае.
Накіраваны на паляпшэнне стану здароўя каго‑н. Аздараўленчыя мерапрыемствы. Аздараўленчыя ўстановы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дражні́цца, дражню́ся, дра́жнішся, дра́жніцца; незак., з кім і без дап.
1. Злаваць, выводзіць чым-н. са спакойнага стану.
Хлопцы дражняцца з сабакамі.
2. Дражніць (у 3 знач.) адзін аднаго.
Яны толькі дражняцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
раскату́рхацца, -аюся, -аешся, -аецца; зак. (разм.).
1. Абудзіцца ад сну.
Кастусь доўга не мог р. ад сну.
2. перан. Выйсці са стану пасіўнасці, разварушыцца.
Нарэшце дзеці раскатурхаліся.
|| незак. раскату́рхвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)