сяміметро́вы, ‑ая, ‑ае.
Памерам у сем метраў. Сяміметровая вышка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сямірублёвы, ‑ая, ‑ае.
Цаною ў сем рублёў. Сямірублёвы білет.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Сяміру́чка ’каса паводле памеру’ (Мат. Гом.), ’назва касы на сем далоней’ (Сцяшк. Сл.). Да сем (гл.), параўн. сямёрка ’тс’, гл. сямёра.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сямігадо́вы, ‑ая, ‑ае.
1. Які працягваецца сем год. Сямігадовая вайна. □ Віктар Сяргеевіч прыехаў у калгас, калі ўпершыню тут пачатковая школа пачала пераўтварацца ў сямігадовую. Якімовіч. // Разлічаны, прызначаны на сем гадоў. Сямігадовы план.
2. Узростам у сем год. Сямігадовы хлопчык.
3. Які мае адносіны да сямігоддзя (у 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сямі...
Першая састаўная частка складаных слоў са знач.:
1) які складаецца з сямі якіх-н. адзінак, змяшчае сем адзінак, напр.: сямізначны, сямідзённы, сямігадзінны;
2) які адносіцца да сямі, да сёмага, напр. сямігадзінны (цягнік).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
*Сямірадуга, семіра́дуга ’вясёлка’ (ТС). Народнае пераасэнсаванне радуга (гл.) на базе сем радоў, гл. сем і рад 1, альбо семантычны эліпсіс сямі колераў радуга.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сядмі́ца ’сямітыднёвы пост’ (Інстр. 2). Параўн. стараж.-рус. седмица ’тыдзень’. Запазычана са ст.-слав. седмица ’тыдзень’ або ўтворана непасрэдна ад ст.-слав. седмь ’сем’, параўн. у Скарыны седмицею ’сем разоў; у сем разоў’ (Сл. Скар.), што з’яўляецца калькай з грэч. έβδομάς ’сем, сямёрка; тыдзень’ (Фасмер, 3, 590); пераасэнсавана як ’вялікі пост перад Вялікаднем’. Малаверагодным падаецца непасрэднае вывядзенне з сядмы ’сёмы’ (з рус. седьмой?), гл. Сцяцко, Афікс. наз., 214.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сямікало́сны, ‑ая, ‑ае.
Які мае сем каласоў (пра злакі). Сямікалоснае жыта.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сямісажнёвы, ‑ая, ‑ае.
Велічынёй або памерамі ў сем сажняў. Сямісажнёвая вежа.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Сёма́ка ‘бёрда, якое разлічана на сем пасмаў асновы’ (ельск., Уладз.). Да сем (гл.). Сюды ж і міждыялектныя сінонімы гэтага слова з іншымі суфіксамі: сему́ха, седьмо́ўка, се́мка, сема́ха, сема́чка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)