цуке́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак, ж.
Салодкі кандытарскі выраб звычайна ў выглядзе плітачкі, шарыка і пад.
Шакаладныя цукеркі.
|| памянш.-ласк. цуке́рачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.
|| прым. цуке́рачны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
лікёр, ‑у, м.
Салодкі моцны спіртны напітак. Люба вярнулася з бутэлькай вішнёвага лікёру — лепшае, што знайшлося ў краме. Шамякін.
[Фр. liqueur]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
духме́нь, ‑і, ж.
Разм. Душнае надвор’е, паветра; духата. Салодкі сон дзіцячы пасля пылу, духмені. Лынькоў. Ад лесу патыхала духменню. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абрыко́с, ‑а, м.
1. Паўднёвае пладовае дрэва сямейства ружакветных.
2. Плод гэтага дрэва чырвона-жоўтага колеру з буйнай костачкай, салодкі, мясісты.
[Фр. abricot.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ко́ржык, ‑а, м.
1. Памянш. да корж.
2. Салодкі кандытарскі выраб; род пячэння. Бабуля частавала мяне коржыкамі і арэхамі ў мёдзе. Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Лакры́ца ’расліна Glycyrrhiza glabra, салодкі корань якой і парашок з яго выкарыстоўваюцца ў прамысловасці і медыцыне’ (ТСБМ), лакірыца ’салодкі корань’ (Грыг.). Сучасная форма аформлена паводле рус. лакрыца ’тс’, форма ж XIX ст. (у Грыгаровічаў) з’яўляецца запазычаннем з с.-в.-ням. lakeritze, якое з лац. liquiritia < ст.‑грэч. γλυκύρριξα ’тс’, даслоўна ’салодкі корань’ (γλυκύς ’салодкі’, ριξα ’корань’). Лексема шырока прадстаўлена ў еўрапейскіх мовах (Слаўскі, 4, 374–375; Фасмер, 2, 453; Клюге–Гётпэ, 342; Праабражэнскі, 1, 431). Ст.-бел. лякрыцея (1583) запазычана са ст.-польск. lakrycja (Булыка, Запазыч., 148); форма ж люкрецижі ст.-польск. lukrecja < з сілезск. ням. мовы і звязана з. уласным імем Lukrezia (Кэрстнер, Die deutschen Lehnwörter im Pol-nischen, Leipzig, 1939, 5). У сум. бел. мове Зажываецца назва лакрычнік < рус. лакричник ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
грэйпфру́т, ‑а, М ‑руце, м.
1. Паўднёвае вечназялёнае цытрусавае дрэва сямейства рутавых.
2. Гаркавата-салодкі пахучы плод гэтага дрэва круглай або авальнай формы.
[Англ. grape-fruit.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хурма́, ‑ы, ж.
1. Субтрапічнае і трапічнае пладовае дрэва ці куст сямейства эбенавых.
2. Аранжава-чырвоны салодкі, даўкага смаку плод гэтага дрэва, куста.
[Перс. hurmā — фінік.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Кру́хі 1 ’мясны суп з рошчынай’ (Шатал.). Гл. крухі 2.
Кру́хі 2 ’кісла-салодкі напітак’ (Шатал.). Гл. круха 2.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
шакала́д, -у, М -дзе, м.
1. Кандытарскі выраб, які атрымліваюць шляхам перапрацоўкі зерня какавы з цукрам.
Плітка шакаладу.
2. Салодкі напітак на малацэ з парашку гэтага вырабу.
Выпіць кубак шакаладу.
|| прым. шакала́дны, -ая, -ае.
Ш. колер (карычневы). Шакаладнае дрэва (вечназялёнае паўднёвае дрэва, з насення якога атрымліваюць какаву).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)