паво́й, ‑ю, м.

Травяністае павойнае пустазелле сямейства бярозкавых. Рос, віўся, як хмель, .. бела-ружовы прагны павой. Караткевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фенакі́т, ‑у, М ‑кіце, м.

Спец. Празрысты, бясколерны ці слаба афарбаваны ў вінна-жоўты, ружовы, буры колер мінерал класа сілікатаў.

[Ад грэч. phenax, phenakos — падманшчык.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кара́л, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Марская жывёліна, якая жыве нерухомымі калоніямі на скалах; род паліпаў.

2. Вапнавае адкладанне некаторых відаў гэтых жывёлін — чырвоны, ружовы або белы камень, які пасля апрацоўкі выкарыстоўваецца як упрыгожанне.

Пацеркі з каралаў.

|| прым. кара́лавы, -ая, -ае.

Каралавыя рыфы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Румя́нец ’ружовы ці ярка-чырвоны колер твару’, ’ружовая ці ярка-чырвоная афарбоўка неба пры ўзыходзе сонца’ (ТСБМ). Да румяны (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

артакла́з, ‑у, м.

Каліевы палявы шпат, пародаўтваральны мінерал, якому ўласцівы белы, шэры, ружовы і інш. колеры; шырока выкарыстоўваецца ў шкляной і керамічнай прамысловасці.

[Грэч. orthos — прамы і klasis — разлом.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Руж 1 ’румянец’: руж на шчоках (Гартны). Гл. ружовы.

Руж 2 ’румяны’ (Ласт.). Праз польск. ruż ’тс’ з франц. rouge ’чырвоны’ (Брукнер, 470).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

псі́кнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.

Разм. Сказаць, крыкнуць псік. Калі кошка хлябнула разы два — паказала ружовы язык, я потым не сцярпеў — псікнуў на яе. Баранавых.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чабо́р, ‑бару, м.

Травяністая духмяная расліна сямейства губакветных з дробнымі ружова-ліловымі ці белымі кветкамі. Вам кожны ўзгорак адклікнецца песняю, Запахне ружовы духмяны чабор. Тарас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чырванабо́кі, ‑ая, ‑ае.

З чырвоным бокам. [Хлопчык] ласкава паглядзеў на кругленькія шчочкі дзяўчынкі, на яе ружовы банцік, зірнуў у чорныя вочкі і падаў з кошыка чырванабокі яблык. Пальчэўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Мароняны ’ружовы’ (драг., Нар. лекс.). Паходзіць з назвы расліны Rubia tincturia — марэна, з якой здабывалі чырвоную фарбу. Паводле Бернекера (2, 18), назва ўзыходзіць да прасл. marěna, якое ад marati > мара́ць ’пэцкаць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)