нагада́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; зак.
1. каго-што. Паказацца падобным да каго-, чаго-н.
2. што, пра што, аб чым, з дадан. і без дап. Выклікаць успамін.
Пісьмо нагадала мінулае.
3. што і без дап. Успомніць.
Н. дзяцінства.
|| незак. нага́дваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. нага́дванне, -я, н. (да 2 і 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прадста́віцца, -та́ўлюся, -та́вішся, -та́віцца; зак.
1. каму і без дап. Назваць сябе, знаёмячыся з кім-н.
П. прысутным.
2. Уявіцца, паказацца.
Яго словы прадставіліся цяпер у іншым святле.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Узнікнуць, надарыцца.
Прадставіўся зручны выпадак.
|| незак. прадстаўля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.
|| наз. прадстаўле́нне, -я, н. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
павытырка́цца, ‑аецца; ‑аемся, ‑аецеся, ‑аюцца; зак.
Разм. Вытыркнуцца, паказацца адкуль‑н. — пра ўсіх, многіх або ўсё, многае. У розных месцах з-пад вады павытыркаліся новыя купінкі травы. Маўр.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́вазіцца, ‑важуся, ‑вазішся, ‑вазіцца; зак.
Запэцкацца ў што‑н. Але гэта трохі рызыкоўна, бо можна ўгразнуць дзе-небудзь цёмначы, вывазіцца так, што і ў пасёлак брыдка будзе паказацца. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
показа́ться
1. паказа́цца;
показа́ться врачу́ паказа́цца ўрачу́;
вдали́ показа́лся по́езд удалечыні́ паказа́ўся цягні́к;
2. безл. (почудиться) зда́цца;
ему́ показа́лось, бу́дто позвони́ли яму́ здало́ся, бы́ццам пазвані́лі;
показа́лось, что кто́-то позва́л меня́ здало́ся, што не́хта паклі́каў мяне́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
замая́чыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак.
Паказацца, абазначыцца ў далечыні. Глухі пескавы шлях нарэшце вывеў нас з гушчыні лясоў на шырокую паляну, дзе ў мяккай і ціхай цемры замаячылі хаты. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
усу́нуцца, -нуся, -нешся, -нецца; -нься; зак., у што.
1. Прасунуцца ўнутр чаго-н., паказацца ў чым-н.
У дзверы ўсунулася галава хлопчыка.
2. Уваліцца, трапіць у што-н. (разм.).
У. ў студню.
3. Увайсці павольна, ледзь перастаўляючы ногі (разм.).
У хату ўсунулася старая жанчына.
4. Умяшацца, ублытацца ў што-н. (разм.).
У. ў спрэчку.
|| незак. усо́ўвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
◎ Мызь ’шмыг!’ (Ян.). Гукапераймальнае. Відаць, генетычна тоеснае з рус. уладз., валаг. мызгать ’часта хадзіць куды-небудзь’, якое, магчыма, ад мыкать: бел. пры‑мыкиць, замыюць, і‑мк‑нуцца. Параўн. смал. мыкі ’шмыг!’, бел. мык (гл.), мыкнуць ’хуценька прабегчы’, ’толькі паказацца і знікнуць’ (Нас.). Тое ж славац. myknuť.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ *Няве́сна, нэвёсна: Которую засваталі, то нэвесна (бяроз., Сл. ПЗБ). Магчыма, лакальны архаізм, калі ўлічыць балг. дыял. весна са ’з’явіцца, паказацца’: Не весна са huto един пат (Сб. за народни умотворения, 38, 105; паводле БЕР, 1, 137, ад вест, гл. весць, ведаць). Не выключана кантамінацыя ня‑ вестаʼХнявехна (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
паткну́ць, ‑ткну, ‑ткнеш, ‑ткне; ‑ткнём, ‑ткняце; зак., каго-што.
Разм. Сунуць, даць што‑н. каму‑н. [Бацька:] — Можа грошай трэба будзе паткнуць доктару.., дык што ж ты зробіш. Чорны.
•••
Нос паткнуць — сунуцца, паказацца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)