Падшкля́нак ’падстаўка з ручкай (звычайна металічная), у якую ўстаўляюць шклянку’ (ТСБМ). Да шклянка. Калька рус. подстаканник ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Падло́га 1 ’насціл у памяшканні, па якім ходзяць; пол (пераважна ў жыллёвым памяшканні)’. З польск. podłoga ’тс’ (Махэк, 120), якое ад dłażyć ’рабіць насціл’ (Брукнер, 425).
Падло́га 2 ’падвалкі’ (Мат. Гом.), ’падаконнік; падсцілка’ (Бяльк.). Рус. подло́га ’падкладка, падвалю’, укр. підлі́жкі ’вялікія камні, якія падкладваюцца пад асноўныя бярвёны хаты, калі месца няроўнае’, підло́га ’два пярэднія і два заднія слупы ў кроснах’, чэш. podloha, podložka ’падстаўка; падкладка’, серб.-харв. по̏длог, по̏длога ’падсцілка, падкладка, падстаўка, фундамент’, славен. podlóga ’парог; ніжняе бервяно’, балг. подлога ’падкладка, падножка, падстаўка’. Аддзеяслоўнае вытворнае ад podložiti < ložiti (гл. лажы́ць).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
катафа́лк, ‑а, м.
1. Пахавальная калясніца для труны. Найбольш паважаныя грамадзяне горада прыстойным, хоць і нястройным гуртам ішлі за катафалкам. Самуйлёнак. Звычайна, калі паміраў хто з заможных людзей, яго прывозілі хаваць на спецыяльным катафалку. А. Александровіч.
2. Узвышэнне, падстаўка для труны.
[Іт. catafalco.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мальбе́рт, ‑а, М ‑рце, м.
Падстаўка, на якую кладзецца падрамнік з палатном або папера для работы мастака над карцінай. Мастак выбраў зручнае месца каля пуні, устанавіў свой мальберт, разлажыў на мокрай траве раскрыты эцюднік з фарбамі і пэндзлямі. В. Вольскі.
[Ад ням. Malbrett.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ту́мба, -ы, мн. -ы, тумб і -аў, ж.
1. Невысокі слупок каля дарогі або тратуара.
Бетонная т.
2. Падстаўка для чаго-н. у выглядзе слупка.
3. Круглае збудаванне для наклейвання аб’яў, афіш і пад.
Рэкламная т.
4. перан. Пра тоўстага непаваротлівага чалавека (часцей жанчыну) (разм., зневаж.).
|| памянш. ту́мбачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж. (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Свяце́ц ‘падстаўка для лучыны’ (рас., Шатал.), ‘свяцільня з лучынай’ (Анім. дад.). Рус. свете́ц ‘тс’. Ад свет‑ з суф. ‑ец‑.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
падпо́рка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.
Падстаўка, слуп, які падпірае тое, што можа абваліцца, упасці, зламацца. У садках — падпоркі пад яблынямі, жаўтабокія антонаўкі раз-пораз бухкаюць на зямлю. Навуменка. Знайшоўся якісьці добры чалавек, нарабіў бабінай хатцы падпорак і абклаў яе прызбаю. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
трыно́жак, ‑жка, м.
Падстаўка на трох ножках, а таксама прыстасаванне рознага прызначэння, якое складаецца з трох палак, жэрдак і пад. Маці з Маняй начысцілі бульбы, расклалі на камінку агонь і паставілі чыгунок на трыножак. Якімовіч. За разложыстым дубам я заўважыў нізенькі трыножак — мальберт з няскончаным эцюдам. Ракітны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
П’едэста́л ’узвышэнне пад помнік, калону’ (ТСБМ). Праз польск. piedestał ці рус. пьедестал (пач. XVIII ст.) і ням. Piedestal з франц. piédestal ’тс’, першапачаткова ’падстаўка для ног’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прыла́вак ’падстаўка’ (Мат. Гом.), прыла́вок ’выступ каля печы’ (ТС). Да ла́ва 1 (гл.) з развіццём семантыкі, якое працягвае прасл. *lava (ЭССЯ, 14, 52–55; ЕСУМ, 3, 175–176).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)