Прыгавары́ць ’назначыць пакаранне; рашыць, вырашыць; угаварыць, прываражыць, прывярнуць’ (ТСБМ), прыговоры́цца ’падлашчыцца, паддобрыцца ў размовах’ (ТС), прыгаво́рны ’хвароба, якую прыгаворваюць’ (Нар. Гом.). Да гавары́ць (гл.). Сюды ж аддзеяслоўныя бяссуфіксныя назоўнікі з працягам і развіццём семантыкі: прыгаво́р ’рашэнне суда, пастанова, рашэнне, меркаванне па якому-небудзь пытанню’ (ТСБМ, Др.-Падб.), пры́гавар ’ухвала (на вясковым сходзе)’ (Др.-Падб.), прігаво́р ’прыгавор’ (Бяльк.); прыгаво́р, звыч. мн. л. прыгаво́ры ’словы, якімі суправаджаюць якое-небудзь дзеянне; урокі’ (ТСБМ; маг., ЛА, 3), прыгаво́рны ’сурочаны’ (Байк. і Некр.), прыгаво́р ’прымаўка’ (брасл., даўг., в.-дзв., красл., лях., Сл. ПЗБ), прі́гывыр ’тс’ (Бяльк.); сюды ж памянш. прыгаво́рка, пры́гово́рка ’вострыя, забаўныя словы, словазлучэнні, якія ўжываюцца для ажыўлення гаворкі, прымаўка’ (Растарг., ТСБМ; гродз., в.-дзв., карэліц., Сл. ПЗБ; ТС).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пуга́ч 1 ’птушка Strix bubo’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ, Сержп., ТС), ’птушка Bubo bubo’ (Харэўскі, Звяры-суайчыньнікі, Мн., 2000, 65), ’начная сава’ (Цых.), ’птушка сыч’ (Дразд.), ’птушка бугай’ (ТС), укр. пу́гач ’птушка Strix bubo’, рус. пуга́ч ’тс’, польск. puchacz ’птушка Bubo’. Утворана на базе гукапераймання: дзеяслоў пу́гаць (пуга́ч пу́гае, Сержп. Грам., 63), укр. пугу́кати перадае дзеянне паводле выгуку пугу! (Смаль-Стоцкі, Приміт., 165), характэрнага для названых птушак, параўн. таксама: “Крик филина — это слышимое на далеком расстоянии buhu, а его немецкое название — Uhu, Huhu, Puhu” (Птицы, 1, 101). Параўн. ЕСУМ, 4, 626.
Пуга́ч 2 ’пісталет-цацка’, ’той, хто палохае’ (Бяльк.). Запазычанне з рус. пуга́ч ’пісталет-цацка’ (ад пуга́ть ’палохаць’) ці мясцовае ўтварэнне на базе дзеяслова пугаць, гл. пугнуць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
гу́пат, ‑у, М ‑паце, м.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. гупаць, а таксама гукі гэтага дзеяння. Даносіўся мяккі гупат цяжкіх кавальскіх молатаў. Ракітны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́вадка, ‑і, ДМ ‑дцы, ж.
1. Дзеянне паводле дзеясл. выводзіць — вывесці (у 11 знач.).
2. Вывад коней для агляду ці размінкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
выгна́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле дзеясл. выганяць — выгнаць (у 2 знач.).
2. Стан выгнанніка; ссылка. Асудзіць на выгнанне. Вярнуцца з выгнання.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́куп, ‑у, м.
1. Дзеянне паводле дзеясл. выкупляць — выкупіць (у 1 знач.).
2. Грошы, рэчы, прызначаныя для аплаты выкупленага. Даць багаты выкуп.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
варане́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. вараніць.
2. Слой вокіслу, утвораны на паверхні металічнага прадмета шляхам награвання або хімічнай апрацоўкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
апушчэ́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводл. дзеясл. апускаць — апусціць (у 1, 2, 4, 5 і 6 знач.) і апускацца — апусціцца (у 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
драбле́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. драбіць і стан паводле дзеясл. драбіцца (у 1 знач.). Драбленне горнай пароды. Драбленне сялянскіх гаспадарак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
замыка́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. замыка́ць — замкнуць.
•••
Кароткае замыканне — утварэнне кантакту ў электрычным ланцугу, якое звычайна выклікае аварыю электрычнай устаноўкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)