дзе́янне, -я, мн. -і, -яў, н.
1. Дзейнасць.
План дзеяння.
Баявыя дзеянні.
2. звычайна мн. Учынкі, паводзіны.
Супрацьзаконныя дзеянні.
Самавольныя дзеянні.
3. Работа, функцыянаванне.
Машына ў дзеянні.
4. Падзеі, пра якія ідзе гаворка.
Д. адбываецца ў 15 стагоддзі.
5. Асноўны від матэматычнага вылічэння.
Чатыры дзеянні арыфметыкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дзе́янне ср., в разн. знач. де́йствие;
дз. ро́ўна супрацьдзе́янню — де́йствие равно́ противоде́йствию;
прыве́сці машыну́ ў дз. — привести́ маши́ну в де́йствие;
зако́н адваро́тнага ~ння не ма́е — зако́н обра́тного де́йствия не име́ет;
дз. паэ́мы — де́йствие поэ́мы;
чаты́ры ~нні арыфме́тыкі — четы́ре де́йствия арифме́тики;
вае́нныя ~нні — вое́нные де́йствия;
каэфіцые́нт кары́снага ~ння — коэффицие́нт поле́зного де́йствия
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дзе́янне, ‑я, н.
1. Дзейнасць. Марксізм не догма, а кіраўніцтва да дзеяння. □ Свідравала мозг страшная думка, і ў той жа час у галаве борзда, борзда складаўся план дзеяння. Колас. // толькі мн. (дзе́янні, ‑яў). Учынкі, паводзіны. — Ён не малы і павінен адказваць за свае дзеянні перад судом. Алешка. // толькі мн. (дзе́янні, ‑яў). Ваенныя аперацыі. Дывізія выйшла з акружэння арганізаваная, гатовая весці баявыя дзеянні. «Звязда».
2. Работа, функцыяніраванне (машыны, механізма і пад.). Прывесці механізм у дзеянне. Праверыць машыну ў дзеянні. // Прымяненне, праяўленне на практыцы (закона, правіла і пад.). Прадоўжыць дзеянне дагавору.
3. Уплыў, уздзеянне. Дзеянне клімату на арганізм. Дзеянне святла на рост расліны. Дзеянне лякарства. // Праяўленне якой‑н. энергіі, сілы. Дзеянне выбуховай хвалі. Міна запаволенага дзеяння.
4. Падзея, аб якой ідзе гутарка; дзея (у 2 знач.). Дзеянне паэмы адносіцца да мінулага стагоддзя. // Развіццё падзей у літаратурным творы. Ход дзеяння ў п’есе.
5. Асноўны від матэматычнага вылічэння. Чатыры дзеянні арыфметыкі.
•••
Каэфіцыент карыснага дзеяння гл. каэфіцыент.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
процідзе́янне, -я, мн. -і, -яў, н.
Дзеянне, якое перашкаджае другому дзеянню.
П. варожай сіле.
Дзеянне раўняецца процідзеянню.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зако́нчаны².
○
Закончанае трыванне — у граматыцы: катэгорыя дзеяслова, што паказвае, як адбываецца названае дзеясловам дзеянне ў часе (напр., завершанае, незавершанае дзеянне); проціл. незакончанае трыванне.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ла́зенне, -я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеяслова лазіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дея́ние высок. дзе́янне, -ння ср.; (поступок) учы́нак, -нку м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
а́кцыя², -і, ж. (кніжн.).
Дзеянне, накіраванае на дасягненне пэўнай мэты.
Дыпламатычная а.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
стул, -у, м. (спец.).
Дзеянне кішэчніка; спаражненне.
У хворага быў вадкі с.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
афе́ра і афёра, -ы, ж.
Рызыкоўная, нядобрасумленная справа, дзеянне з мэтай нажывы, выгады.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)