марко́тны
1. печа́льный, гру́стный; уны́лый;
ён глядзі́ць на ўсіх ~нымі вачы́ма — он смо́трит на всех печа́льными (гру́стными) глаза́ми;
старо́га му́чылі ~ныя ду́мкі — старика́ му́чили печа́льные (уны́лые) мы́сли;
над ле́сам стаі́ць м. шум — над ле́сом стои́т печа́льный шум;
2. фольк. кручи́нный
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
упа́рты
1. прил. упо́рный, насто́йчивый;
у. хара́ктар — упо́рный (насто́йчивый) хара́ктер;
~тая пра́ца над сабо́й — упо́рная (насто́йчивая) рабо́та над собо́й;
2. прил. упря́мый, стропти́вый;
у. чалаве́к — упря́мый (стропти́вый) челове́к;
3. в знач. сущ. упря́мец, стропти́вец;
◊ фа́кты — ~тая рэч — фа́кты — упря́мая вещь
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Нашла́па ’бервяно ў зрубе, якое накладваецца паверх на асаду акон, дзвярэй’ (ТС), ’бервяно, якое кладзецца над войнамі і дзвярыма; бервяно, якое ляжыць на бэльках і служыць асновай пад кроквы; аполак, які закрывае прамежак паміж дошкамі ў столі; верхні вушак у дзвярах’ (палес., Нар. сл.), нашла́п ’тс’ (там жа), нашла́піць ’накрыць зверху’ (ТС), укр. палес. нашлопа ’бервяно, якое кладзецца над вокнамі і дзвярыма’. Да шла́паць, шла́пнуць ’наступіць наверх; прыціснуць, накласці зверху’, параўн. ашла́п, ашла́піць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ву́залавак ’драўляны брусок над пярэдняй воссю ў возе’ (свісл., Шатал.), ву́залаўка ’тс’ (Жд., 2). Да вузгалавак ’тс’ са спрашчэннем спалучэння зычных, звязаным з дээтымалагізацыяй слова, гл. вузгалаўе.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ракі́та, ‑ы, ДМ ‑кіце, ж.
Дрэва або вялікі куст сямейства вярбовых. Рэчка падымаецца над берагамі, я высока стаю над вадою і плыву, і плыву, толькі недзе ўнізе мінаюцца кусты чырвоных ракіт. Скрыган.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
надпіса́ць, -пішу́, -пі́шаш, -пі́ша; -пішы́; -пі́саны; зак., што.
1. Зрабіць на чым-н. надпіс.
Н. канверт.
Н. кнігу.
2. Змясціць надпіс зверху чаго-н. напісанага, намаляванага.
Н. над радком.
|| незак. надпі́сваць, -аю, -аеш, -ае; наз. надпі́сванне, -я, н.
|| наз. надпі́ска, -і, ДМ -пісцы, мн. -і, -сак, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
папасме́йвацца и папасмяя́цца (з каго, чаго і без дап.) сов. (долго, неоднократно) посмея́ться (над кем, чем и без доп.)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Перапало́нка (i̯lipimeюпка) ’перакладзіна над варотамі’ (Юрч. СНЛ). Магчыма, уграфінізм. Параўн. вепск. реГ ’верхні вушак у дзвярах ці ъокипх’, раіʼіпе ’верх, верхні бок’, удм./;е/ ’вуха’ (і бел. вушак).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
надабало́нны, ‑ая, ‑ае.
Які знаходзіцца, размешчаны над абалонай (у 1 знач.); надпоймавы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
надгру́дны, ‑ая, ‑ае.
Які знаходзіцца, размешчаны над грудзьмі, вышэй грудзей. Надгрудныя мышцы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)