Вытропваць ’танцаваць з выкрутасамі’ (Жд., 2). Гл. тропаць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пляса́ць ’мігцець, ззяць, зіхацець (пра зоркі)’: пля́шуць, бле́шуть, бля́шуть (зоры) (ЛА, 2), небо зорка, зоры аж пляшуць (ТС), сюды ж плясава́ць ’скакаць (у танцы)’ (Жд. 2), ’танцаваць’ (Касп.). Рус. пляса́ть ’радавацца, танцаваць’, польск. pląsać ’танцаваць’, палаб. pľǫ́săt, чэш. plesati, славац. plešať, славен. plé̥sati ’танцаваць, весяліцца’, серб.-харв. плѐсати ’тс’, ’трыумфаваць’, балг. дыял. пле́ша. Прасл. *plęsati, роднаснае літ. plẽšti ’танцаваць, весяліцца, трыумфаваць’, plęšti ’шумець, бушаваць’, ст.-літ. pląšti ’шумець, шалясцець’ (Фасмер, 3, 291–292), аднак балтаславянскае паходжанне слова застаецца няясным (Бязлай, 3, 54). Скок (2, 681) выводзіць слав. лексему з прэтэрыта plęsā < і.-е. *plet‑ ’таптаць, працаваць нагамі’, гл. пляскаць, плоскі. Мяркуецца, што зыходнай магла быць аснова, прадстаўленая ў *pleskati, гл. пляскаць, у назалізаванай форме (Брукнер, 417; ESJSt, 11, 659), што адлюстроўвае старажытныя абрадавыя дзеянні (Куркіна, Славяноведение, 1996, 1, 7–14). Беларускія формы ў значэнні ’мігцець’ дэманструюць блізкасць да бліскаць (гл.), а ў значэнні ’танцаваць, скакаць’ — уплыў рус. плясать (Булахаў, Развіццё, 10). Сюды ж: плясу́н ’танцор’, плясу́ньня ’танцорка’ (Бяльк.), плясуха ’тс’ (Нар. Гом.) і ’сыракваша’ (рэч., Мат. Гом.), апошняе, магчыма, звязана з семантыкай балтыйскіх дзеясловаў.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Гайда́чыць ’марнатравіць, транжырыць’ (Юрч.). Відавочна, ад гайда́к ’від танца’. Першапачатковае значэнне ’танцаваць, скакаць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

пляса́ть несов. скака́ць; (танцевать) танцава́ць, та́ньчыць;

пляса́ть под (чью-л.) ду́дку скака́ць пад (чыю-небудзь) ду́дку;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Матыля́цца ’матляцца’, ’танцаваць (толькі ў адзін бок)’ (клец., Жыв. сл.), матыля́ць ’біць, узмахваючы’ (Нас.), ’махаць’ (шчуч., Сцяшк. Сл.). Да матляць < мата́ць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

кракавя́к, ‑а, м.

Польскі нацыянальны танец, а таксама музыка да гэтага танца. Танцаваць кракавяк. □ Калі ж зайграў аркестр кракавяк, вялікі зал клуба закруціўся мяцеліцай рознакаляровай вопраткі. Скрыпка.

[Польск. krakowiak.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

со́ла.

1. нескл., н. Музычны твор або яго частка, прызначаная для выканання адным музыкантам, спеваком або танцорам.

С. для цымбалаў з аркестрам.

2. нескл., н. Выкананне такога твора адным чалавекам.

С. на баяне.

3. прысл. Без удзелу каго-н., асобна ад іншых (пра выкананне музычных твораў, танцаў).

Танцаваць, пець с.

|| прым. со́льны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

канфеці́, нескл., н.

Рознакаляровыя папяровыя кружочкі, якімі абсыпаюць адзін аднаго на маскарадах, карнавалах і пад. Зайграў школьны духавы аркестр, моладзь пайшла танцаваць. Раптам веерам узляцела канфеці, абсыпаючы танцораў. Гурскі.

[Іт. confetti.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пуа́нты, ‑аў; адз. пуант, ‑а, М ‑нце, м.

Цвёрдыя наскі балетных туфель.

•••

На пуантах (стаяць, хадзіць, танцаваць і пад.) — у балеце: на пальцах, на кончыках пальцаў (у спецыяльным абутку).

[Ад фр. pointe — вастрыё, кончык.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ча-ча-ча́, нескл., н.

Хуткі танец лацінаамерыканскага паходжання, які выконваецца ў рытмічнай манеры, а таксама музыка да гэтага танца. Танцаваць ча-ча-ча. Аркестр іграе ча-ча-ча.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)