Піхаўёдзяржанне (у вілах)’ (ветк., Мат. Гом.), ’чаранок у лапаце’ (хойн., Шатал.). Да пехаўё, піха́ць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ратаўё (рытуўё) ’чаранок рыдлёўкі’ (Бяльк.), ра́туўя, рътаўё, рутаўё ’тс’ (віц., чашн., лёзн., мсцісл., ЛА, 2), ра́твадзяржанне ў лапаце’ (лёзн., ЛА, 2), а таксама ратлі́ска (ратлі́ско) ’ручка ў вілах’ (Сл. рэг. лекс.), ра́тлішчодзяржанне ў качарзе’ (карэліц., ЛА, 4). Параўн. укр. ра́тище ’дзіда’, ратови́ще ’дрэўка дзіды’, рус. ратови́ще ’тс’, якія адносяць да ратны, раць (гл.), параўн. Фасмер, 3, 448.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Вусці́льнадзяржанне ў восцях’ (нараўл., Арх. ГУ). Ад восцільно ’тс’; гл. во́сці, з лабіялізацыяй о пад уплывам папярэдняга зычнага.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мяце́льнікдзяржанне ў мятле’ (паст., Сл. ПЗБ). Да мятли© (гл.). Аб суфіксе ‑льнік гл. Сцяцко, Афікс. наз., 52.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мы́лка ’ручка вясла, мылка’ (Бяльк.). Рус. арханг. мылкадзяржанне вясла, шаста’. Усх.-бел.паўн.-рус. ізалекса. Магчыма, уграфінізм. Параўн. эст. möla, карэльск., фін. melą ’вясло’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

*Вілковішча, вылко́вишчэдзяржанне ў вілах для сена, гною’ (палес., Выг.). Да вілкі (гл.). Расшыраны суфікс ‑ов‑ішч‑а служыць для ўтварэння Nomen loci ’месца, на якім трымаюцца, знаходзяцца вілкі’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ро́гачдзяржанне, ручка ў касе’, ’дышаль у возе для валоў’ (ПСл) — адсубстантыўны назоўнік з суф. ‑ačь (Слаўскі, SP, 102). Параўн. балг. рога̀че ’ручкі ў плузе’. Да рог1 (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пу́гальна (puhalno) ’ручка біча, пугі’ (Тарн.). Ад пуга1 па тыпу касільнадзяржанне касы’, пужальна ’пугаўё’, магчыма, пад уплывам вядомай на Палессі “дэпалаталізацыі” ж: угэ < ужэ, няўго < пяўжо і пад.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Во́жаг, вожыгдзяржанне вілак, качаргі, памяла і г. д.’; ’палка з вострым канцом’ (Гарэц., Др.-Падб., Мядзв., Сцяц.); ’палка з апаленым канцом’ (Бяльк.). Рус. о́жег, о́жог, о́жиг ’палка, якая ўжываецца замест качаргі’, укр. о́жог, о́жуг ’тс’, польск. ożeg, каш. ožåk, чэш., славац. ožeh, дыял. vožėkдзяржанне вілак, качаргі; палка, якой разграбаюць вуголле’, серб.-харв. ȯžeg ’тое, чым разграбаюць агонь’; славен. ožèg ’качарга; палка з апаленым канцом’, макед. ожег ’жалезная качарга’, балг. дыял. ожег ’качарга’. Прасл. ožegъ, ožogъ першапачаткова ’палка з апаленым канцом’. Да жгу, жэгчы (Махэк₂, 424; Брукнер, 388). Параўн. ажагі.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Рыдлёўка, рыдля́ўка ’лапата’ (ТСБМ, ТС, Сцяшк.; смарг., лід., маст., вільн., нараўл., шчуч., дзятл., Сл. ПЗБ; Бяльк., Сцяц.), ’заступ’ (Гарэц.), рыдлёўнікдзяржанне ў лапаце’ (паст., Сл. ПЗБ), ры́для ’рыдлёўка’ (Сл. Гродз.). Сюды ж рыллёўка ’лапата’ (чэрв., Сл. ПЗБ). Ад рыць, ры́ла (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)