дакро́чыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак.

Разм. Крочачы, дасягнуць якога‑н. месца. Дакрочыць да вёскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адыхо́дніцтва, ‑а, н.

Часовы адыход сялян з вёскі на пабочныя заработкі. Працаваць на адыходніцтве.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

азвярэ́лы, ‑ая, ‑ае.

Злы, шалёны, раз’юшаны. Азвярэлыя карнікі палілі навакольныя вёскі, расстрэльвалі жанчын, дзяцей. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пада́лець, ‑ее; зак.

Абл. Стаць, апынуцца далей. [Лес] — цяпер рэдкі і неяк падалеў ад вёскі. Пташнікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паляві́к, ‑левіка, м.

Разм.

1. Жыхар бязлеснай вёскі.

2. У старажытнай беларускай міфалогіі — гаспадар поля.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Паляві́к ’жыхар бязлеснай вёскі; у старажытнай беларускай міфалогіі — дух — гаспадар поля’ (ТСБМ), ’дух — гаспадар поля’ (Сл. ПЗБ, Мат. Гом.). Да палявы́ < по́ле.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Прама́нка ’мянушка, якая даецца чалавеку жыхарамі вёскі’ (Сцяшк. Сл.). З прамапу́ць ’даць мянушку’ (Сл. ПЗБ). якое з літ. pramanyti ’тс’ (Грынавяцкене, там жа).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ка́рнік, ‑а, м.

Член карнага атрада, карнай экспедыцыі. Азвярэлыя карнікі палілі навакольныя вёскі, расстрэльвалі жанчын, дзяцей. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пазабудо́ўвацца, ‑аецца; ‑аемся, ‑аецеся, ‑аюцца; зак.

Забудавацца — пра ўсіх, многіх або ўсё, многае. Пазабудоўваліся людзі. Пазабудоўваліся вёскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Вяско́вец ’жыхар вёскі’ (БРС, КТС) — уласнабеларускае. Утворана пры дапамозе суф. ‑овец ад вёска (гл.). Сюды ж вяскоўка, вяскоўскі (КТС), вясковы ’сельскі’ (БРС, КТС, Яруш., Бяльк.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)