Сусі́м ’зусім’ (Нас., Гарэц., Бяльк., Растарг.; ашм., Стан.; сен., Рам. 3), сусём ’тс’ (маладз., Гіл.). Варыянтная форма да зусім (гл.), параўн. свабодныя спалучэнні ст.-бел. со всимь, зо всимъ (< съ всимъ), дзе выступае Тв. скл. ад займ. вьсь ’увесь’ (Карскі 2-3, 216; Шуба, Прыслоўе, 149). Паводле Насовіча, “о и в обращены в у” (Нас., 624).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пе́ставаць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; незак., каго-што.
Тое, што і песціць. — Ну, цяпер мы з табою зусім прыяцелі! — жартавалі чырвонаармейцы і пеставалі Мішку, гладзілі яго, за вухам часалі. Лынькоў. Сына.. [прафесар] пеставаў, дазваляў яму шмат лішняга. Новікаў. Зусім не такія планы пеставаў у сваёй юнацкай душы маўклівы і зацяты Мікола Голуб. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
стушы́ць, стушу, стушыш, стушыць; зак., што.
Разм. Звесці зусім; патушыць. [Макрына] пачала дзьмухаць прытухшыя смалякі — зусім стушыла. Баранавых. // перан. Не даць магчымасці развіцца чаму‑н. Бо там... Дзе ўдар З халоднага пагана У дзікай роспачы Стушыў агонь грудзей, Дзе кроў цякла З глыбокай, свежай раны, — Там кветкі вырастуць, Красы, жыцця, надзей!.. Трус.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
упача́тку, прысл.
Спярша, спачатку. Гэтая сустрэча, радасная ўпачатку, пад канец зусім сапсавала .. настрой [Івана Іванавіча]. Быкаў. А сціплага, не кідкага да славы Мітрафана ўпачатку зусім бянтэжыла: пасёлак сталі называць яго імем. Ракітны. // На самым раннім этапе. Вясна была яшчэ ўпачатку, Але снягі ўжо раставалі, І дружна ў полі балбаталі Раўкі, рачулкі. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
на́дзелень, прысл.
Абл. Не зусім, не поўнасцю (выспець, дайсці да гатоўнасці). Журавінка падпільнаваў пару. [Жыта] яшчэ надзелень было — паслаў жняярку. Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
няпо́ўнасцю, прысл.
Не ў поўным аб’ёме. Няпоўнасцю выкарыстаць вытворчыя магчымасці. // Не ва ўсіх адносінах, не зусім. Няпоўнасцю раскрыць свой характар.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
недаве́ршаны, ‑ая, ‑ае.
Не зусім закончаны. Радасна было бачыць будаўнічыя пляцоўкі, чырвоныя недавершаныя сцены, вежавыя краны з выцягнутымі стрэламі. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пара́люш, ‑у, м.
Разм. Параліч. [Арцём:] — Бачыш .. я ўсё пра аднаго чалавека думаю. Пра цуд-чалавека, зусім старога, разбітага паралюшам... Ракітны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
анічо́га, прысл.
Разм. Зусім нічога. [Вера:] — Дык я анічога не думаю. Зарэцкі. Салдат анічога не мог сказаць у тую хвіліну. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перамо́клы, ‑ая, ‑ае.
Разм.
1. Які стаў зусім мокрым. Перамоклае адзенне.
2. Які страціў якія‑н. якасці ад доўгага мачэння.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)