*Ляна́, лена́ ’лянота, ленасць’ (ТС). Бел. рэгіяналізм, утвораны пры дапамозе суфікса ‑а з абстрактным значэннем (Слаўскі, SP, 1, 59), як мана́. Да ляны́ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Магна́ты ’вялікі’ (віл., Сл. ПЗБ). Утворана з магнат пры дапамозе канчатка ‑ы (як лабаты, чубаты) па ўзору арганісты ’арганіст’, аднак з пэўным пераасэнсаваннем семантыкі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Молаж, стол. мо́лож ’частка пчалінай сям’і, якая шукае месца для пасялення рою’ (ЛАПП). Утворана ад прыметніка mold‑ъ > малады́ (гл.) пры дапамозе суфікса ‑jь.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мудзя́ўка ’слабы, кволы чалавек’ (Бяльк.). Да муда́к (гл.). Відавочна, утворана ад ⁺мудзявы пры дапамозе суфікса ‑яўк‑а (Сцяцко, Афікс. наз., 132). Да мудохацца (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Навы́шній ’усявышні’ (Юрч. Сін.). Вышэйшая ступень ад прыметніка вышній, утвораная пры дапамозе архаічнай прыстаўкі на- (гл.), сінанімічнай да най-, параўн. набольшый ’найбольшы’ і пад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Па́цкаць ’пэцкаць, мараць’ (Нас.), пацкацца ’пэцкацца’ (ТС). Да пац, паікаць ’біць’ (гл.). Параўн. польск. pacać ’ляснуць, ляпнуць (фарбай)’. Утворана пры дапамозе памяншальнага суфікса ‑k‑.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пле́мен ’племя, род’ (Дабр.). Паводле Цвяткова (Запіскі, 2, 68), наватвор да племя (гл.), часткова суадносны з рус. пламень пры пламя. Параўн. племень ’род’ (ТС).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пло́ўшы, плоўшачкі ’высеўкі, адходы пры шатраванні збожжа’ (воран., Сл. ПЗБ; воран., ЛА, 4). Паводле Грынавяцкене (Сл. ПЗБ, 4, 15), паходзяць з літ. plauśos ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Плясця́нка ’пояс, зроблены рукамі пры дапамозе дзвюх-трох драўляных палачак’ (Нік. Очерки). У выніку кантамінацыі лексем плесці і пляцёнка (гл.). Параўн. таксама плясцёнка (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пры́сцень ’рамка, прымацаваная да сцяны для снавання кроснаў’ (Мат. Гом.). Рус. смал. присте́нь ’мера даўжыні саматканага палатна’. Конфікснае ўтварэнне (пры‑ + ‑ь) ад сцяна (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)