Па́шча ’рот звера, рыбы’ (ТСБМ). Укр. па́шча ’ляпа, зяпа’. Бел.-укр. ізалекса. Утворана пры дапамозе суфікса ‑tʼа ад назоўніка pas‑tь ’пастка’ (першасная форма pad‑tь) < pasti > па́даць, упа́сці (гл.), параўн. рус. про́пасть ’прорва, бездань’, паўн.-сіб. пащь ’пастка на пясца’. Гл. таксама па́стка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
цянёты, ‑аў; адз. няма.
Паляўнічыя сеткі для лоўлі звяроў і птушак. Нейкія цянёты блытаюцца навокал ног, рвуцца і зноў блытаюцца. Пестрак. // перан. Пра тое, што прыгнятае, перашкаджае свабодна дзейнічаць; пастка. [Сектанты] па-ранейшаму працягвалі лавіць у свае цянёты даверлівых людзей. «Звязда».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Капка́н, капка́ны ’паляўнічая пастка’, ’кайданы’ (Нас., ТСБМ, Сцяшк.) < рус. капкан, запазычанага з цюрк. kapkan, kapɣan ’пастка, пятля’ < цюрк. qap‑ ’хапаць’ (Фасмер, 2, 186; Шанскі, 2 (К), 56; ЕСУМ, 2, 373).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кілпа ’пастка’ (Сцяшк. Сл.) < літ. kilpa ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сту́пка ‘самаробная пастка’ (Ян., ТС), сту́піца ‘пастка на ласёў’ (Пятк. 1). Укр. сту́па ‘частка пасткі для лісіц’, ступи́ця ‘драўляная пастка на звяроў’, рус. старое ступи́ца ‘пастка на звера’, польск. stępica ‘тс’, чэш. stupice, stupka, ст.-чэш. stupka ‘тс’, серб.-харв. stupice ‘тс’. Прасл. *stǫpъka, *stǫpica. Паходжанне спрэчнае; Брукнер (515) выводзіць ад *stępa (гл. ступа); Махэк₂ (580) лічыць дэрыватам ад прасл. *stǫpati ‘ступаць’. Суфіксацыя не пярэчыць абодвум дапушчэнням, параўн. Слаўскі, SP, 1, 98–99. Гэтаму не пярэчаць таксама розныя канструкцыі пасткі (у выглядзе выдзеўбана калодкі і капкана, гл. ЭБ, 48).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Плю́нка ’пастка’ (беласт., Сл. ПЗБ). Няясна. Магчыма, ад *пялюшка, гл. пяла.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
садо́к м.
1. (для разведения животных, птиц) заса́д, -да м.;
кро́личий садо́к трусі́ны заса́д;
2. (рыбный) ры́бнік, -ка м.; (судно) садо́к, -дка́ м.;
живоры́бный садо́к жывары́бны садо́к;
3. (ловушка для зверей) па́стка, -кі ж.;
во́лчий садо́к во́ўчая па́стка.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Ломень ’пастка’ (ветк., Мат. Гом.). Да лом 1 (гл.) са зменай семантыкі ’расколіна’ > ’яма’ > ’пастка’, што не зусім пераконвае. З’яўляецца магчымым вывесці гэту лексему з прасл. xlomǫti > xlonǫti (Мартынаў, Слав. акком., 131–132), якое генетычна суадносіцца з літ. lãminti ’жэрці’ і ст.-грэч. λάμια ’пашча’, ’прорва’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сі́длі ‘сеці для лоўлі птушак’ (Сцяшк. Сл.). З польск. sidło ‘пастка, сетка’, гл. сіло.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Лапка́н ’пастка’ (нараўл., Мат. Гом.). Утворана ў выніку кантамінацыі лексем капкан і лапанка, лапаць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)