◎ На́марач ’дурман, одум’ (астрав., Сцяшк. Сл.). Аддзеяслоўны назоўнік ад намарочыць ’напусціць туману, затлуміць галаву’, гл. марочыць, морак.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
начадзі́ць, ‑чаджу, ‑чадзіш, ‑чадзіць; зак.
Напусціць чаду, куродыму. Некаторыя, варачы страву, да таго начадзілі, што не было чым дыхаць. Гурскі. Бяроста затрашчала, скруцілася, начадзіла пахучым дымам. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ахмуры́ць ’падмануць, ашукаць’ (Юрч. Сін., 31), рус. охмурить. Да хмура//хмара, параўн. польск. ochmurzyć (ochmurzać) ’пакрыць хмарамі; зрабіць панурым, атуманіць, напусціць туману; ашукаць’; магчыма, жаргонная пераробка пачатку слова, параўн. арг. шмурыць з дурыць, шмурак з дурак. Гл. ахмурэць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
тума́нI прям., перен. тума́н, -ну м.;
◊
тума́н в голове́ тума́н у галаве́;
напусти́ть тума́ну напусці́ць тума́ну.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
надымі́ць, ‑млю, ‑міш, ‑міць; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Навыпускаць многа дыму. Грубка надыміла.
2. чым і без дап. Напусціць многа дыму. У гутарцы [мужчыны] так надымілі люлькамі, што і галоў не было відаць. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зацкава́ць, ‑цкую, ‑цкуеш, ‑цкуе; ‑цкуём, ‑цкуяце; зак., каго.
1. кім. Напусціць нацкаваных сабак на каго‑н.
2. Злавіць або забіць звера пры дапамозе сабак. Зацкаваць зайца. □ Аднойчы паніч зацкаваў сабакамі апошнюю авечку майго прадзеда Пархвена Доўбні. Жычка.
3. перан. Разм. Замучыць праследаваннямі, нападкамі, паклёпамі і пад. Зацкаваць сумленнага чалавека.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
напуска́ць I несов.
1. в разн. знач. напуска́ть; см. напусці́ць 1;
2. (прибавлять в размерах) припуска́ть
напуска́ць II сов. напусти́ть;
~ка́ў абы́-каго́ — напусти́л кого́ попа́ло
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
разла́дзіцца, ‑ладзіцца; зак.
1. Прыйсці ў няспраўнасць. Тады нешта разладзіўся ляжак і нельга было выпаліць у печы, каб не напусціць поўную хату дыму. Сачанка.
2. Расстроіцца, парушыцца, перастаць ладзіцца. Дружба разладзілася. □ Але вяселле ўжо разладзілася, госці паўставалі з-за стала і пачалі разыходзіцца. Сабаленка. [Галіна:] — [Пісаў], што ніколі не забудзе тых дзён... Пісаў, што ўспамінае, — таксама... Але хутка перапіска разладзілася. Мележ.
3. Страціць свой строй, лад. Станок разладзіўся.
4. Расстроіцца, сапсавацца (пра здароўе).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
напуска́ць 1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да напусціць.
•••
На вочы не напускаць каго — не цярпець, адносіцца з пагардай, жорстка. І біў [Лёня] мяне не менш, як у той казцы дзед казу. Маці, якая і сама не напускала на вочы мяне за гультаяватасць, і то аднойчы не сцярпела: — Ды годзе табе яго дубасіць... Сачанка.
напуска́ць 2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-чаго.
Даць магчымасць увайсці, пранікнуць вялікай колькасці каго‑, чаго‑н. Напускаць мух у хату. Напускаць дыму.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тума́н I, -ну м., прям., перен. тума́н;
над рэ́чкай узніма́ўся т. — над ре́чкой поднима́лся тума́н;
т. у галаве́ — тума́н в голове́;
т. у вача́х — тума́н в глаза́х;
◊ напусці́ць т. — напусти́ть тума́ну
тума́н II м., ист. (денежная единица) тума́н
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)