Го́шча ’густа зарослая лесам даліна’. Гл. га́шча.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
лагчына, нізіна, катлавіна, даліна
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
атулі́цца сов. укры́ться; оку́таться, уку́таться;
а. ху́сткай — оку́таться (укры́ться, уку́таться) платко́м;
далі́на ~лі́лася тума́нам — доли́на оку́талась тума́ном
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
хрыбці́на, ‑ы, ж.
Разм. Тое, што і хрыбет. То тая, то другая карова жалобна мычала, трасучыся лахматаю хрыбцінаю ад с[цю]жы над аржаною саломаю. Гарэцкі. Далёка ўнізе шырока раскінулася даліна, за ёй у бледна-сіняватай смузе млелі хрыбціны суседніх гор. Быкаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Лушчаі́на ’лагчына, даліна’ (парыц., Янк. Мат.), параўн. слуц. лагчаі́на (Сл. ПЗБ). Да лагчы́на (гл.) < лог < прасл. logъ > lož‑ьkъ.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
мая́чыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; незак.
Выступаць на фоне чаго‑н., узвышацца над наваколлем. Засталася ззаду шырокая балотная даліна, на якой, як вокам глянуць, усё маячылі стагі і стагі. Пестрак. А небаскроб перада мной — Стаіць пад месяцам, маячыць, Чапляе хмары ў вышыні. Броўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Падзь 1 ’упадзіна’ (Прышч., дыс., стаўбц.). Рус. падь, па́дина, перм., сіб. ’глыбокі і стромкі лог, яр, бездань, цясніна’ або ’міжгор’е, разлог’, паўдн. ’яр, лагчына’, укр. падь, па́дина ’нявілая круглая даліна’, серб.-харв. ц.-слав. па̄д ’даліна’ (Шутц, Geographische, 38), балг. пад, падина ’даліна, лагчына; вузкі і доўгі яр; стромы абрыў і г. д.’ (Грыгаран, Словарь, 150). Дэрыват ад padati з суф. ‑ь (параўн. Махэк, 425).
Падзь 2 ’салодкая клейкая вадкасць на лісцях раслін’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ, З нар. сл., Мат. Гом.), пад, падзь ’тс’ (ТС). Рус. падь, укр. падь, польск. padź, чэш. мараўск. paď ’тс’. Аддзеяслоўны дэрыват ад падаць (гл. Махэк, 425; Брукнер, 390).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
распа́дак, ‑дка, м.
Вузкая даліна, звычайна між гор. Два дні неба над пасёлкам было зацягнута хмарамі. Яны ахуталі шэрым вэлюмам вяршаліны гор, спаўзалі ў распадкі. Бяганская. Калі .. [Будрыс] спусціўся на дно распадка, на левым хрыбце ляжаў ужо глыбокі цень. Караткевіч. У распадках паміж сопкамі бялеюць дамы адпачынку. Грахоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Падо́л ’ніжні край сукенкі, кашулі і пад.’ (ТСБМ, Нас., Яруш., Шат., Касп., Юрч.), подо́л ’тс’ (ТС), ’плыткае месца ў рэчцы, дзе мыюць бялізну’ (Касп., Юрч., Янк., Сцяшк. Сл.), падо́л, паддо́л ’прыпол; падол’ (Сл. ПЗБ). Рус. подо́л ’край адзежы; падэшва гары; нізкае месца пабліз ракі’, укр. поді́л ’нізкае месца; падол жаночай кашулі’, польск. podołek ’падол адзежы’, чэш. podol застар. ’доўгая даліна’, podolek ’падол адзежы’, padol ’доўгая даліна’. Да po‑ і dolъ (Фасмер, 3, 299; Махэк, 134).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ахіну́цца сов.
1. укры́ться; оку́таться, уку́таться;
а. ху́сткай — оку́таться (уку́таться) платко́м;
2. перен. оку́таться; покры́ться; обле́чься;
далі́на ~ну́лася тума́нам — доли́на оку́талась тума́ном
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)