знайсці́ся сов.

1. найти́сь, отыска́ться, обнару́житься;

2. изыска́ться;

3. ирон. вы́искаться, найти́сь, объяви́ться;

глядзі́, які́ геро́й знайшо́ўся — смотри́, како́й геро́й вы́искался (нашёлся, объяви́лся);

4. (выйти из затруднительного положения) найти́сь

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

паўбо́г, ‑а, м.

У антычнай міфалогіі — бажаство ніжэйшага разраду, а таксама герой, які заслужыў бессмяротнасць сваімі подзвігамі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

разве́нчаны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад развянчаць.

2. у знач. прым. Пазбаўлены ранейшай славы. Развенчаны герой. Развенчаны кумір.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прасла́ўлены, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад праславіць.

2. у знач. прым. Славуты, які заслугоўвае славы. Праслаўлены пісьменнік. Праслаўлены герой.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

персанаж, герой, вобраз

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

пілатава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; незак., што.

Кіраваць у час палёту самалётам, або іншым лятальным апаратам. Пілатаваў .. [самалёт] Герой Савецкага Саюза капітан Груздзеў. «Звязда».

[Ад фр. piloter.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Ахеле́й ’крываўнік’ (Кіс.). З лац. назвы расліны Achillea, літаральна ’Ахілесаў, які належыць Ахілу’ (згодна паданню, грэчаскі герой Ахіл вылечыў гэтай раслінай раненага ім сына Геракла–Тэлефа), параўн. Гусяцінская, УЗ МГПИИЯ 58, 190.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Багаты́р 1 ’багацей’ (Нас., Касп., Шат., Янк. 1), багаты́рь ’тс’ (Бяльк.). Рус. богаты́рь, укр. багати́р, багати́рь. Паводле Фасмера, 1, 183, другаснае ўтварэнне ад бага́ты (bogatъ): пад уплывам багаты́р 2 (гл.) ’герой, асілак’? Але можна думаць і пра першаснасць утварэння: багаты + суф. ‑(т)ырь (параўн. рус. пуст‑ы́рь, дыял. нем‑ты́рь ’нямы’ і г. д.). Таксама наўрад ці правільна Бернекер, 66, які лічыць, што багаты́р ’багацей’ — гэта багаты́р ’герой’ (з пераасэнсаваннем пад уплывам слова бага́ты).

Багаты́р 2 ’волат, герой’ (Бел. казкі). Рус. богаты́рь, укр. багати́р, богати́р ’тс’. Запазычанне з ст.-цюрк. *baɣatur (параўн. і ст.-рус. форму богатур), якое пад уплывам слав. bogatъ змянілася ў богатырь. Адносна паходжання цюрк. слова ёсць розныя думкі. Бернекер, 66; Фасмер, 1, 183; Шанскі, 1, Б, 149 (там і іншая літ-pa). Слова ўжо было ў ст.-бел. мове (богатыр, гл. Гіст. лекс., 138).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

асі́лак, ‑лка, м.

Герой беларускіх казак, легенд, воін незвычайнай сілы, мужнасці і розуму; волат. Выхапіў асілак Дубавік свой востры меч і адсек цмоку ўсе тры галавы. Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Донжуа́н ’донжуан’ (БРС). Рус. донжуа́н, укр. донжуа́н ’тс’. Ад уласнага імя Дон Жуан (Дон Хуан). Літаратурны герой, уведзены ў іспанскую літаратуру Цірса дэ Маліна (Tirso de Molina), ’бессаромны спакуснік’. Гл. Meyers Neues Lexikon, 2. Aufl., Bd. 3. Leipzig, 1972, с. 656a.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)