кі́па, ‑ы, ж.

1. Вязка, пачак якіх‑н. прадметаў, складзеных адзін на другі; стос. Кіпа газет. Кіпа пісем.

2. Вялікая ўпаковачная мера тэкстыльнай сыравіны (бавоўны, лёну і інш.). Кіпа пянькі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вяно́к, -нка́, мн. -нкі́, -нко́ў, м.

1. Сплеценыя ў кружок лісты, кветкі.

В. з валошак.

Лаўровы в.

2. Тое, што і вянец (у 5 знач.).

3. Тое, што і нізка¹, вязка (у 2 знач.).

В. грыбоў.

|| памянш. вяно́чак, -чка, мн. -чкі, -чкаў, м. (да 1 знач.).

|| прым. вяно́чны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

но́шка ж.

1. (у пчёл) взя́ток м., поно́ска;

2. (дров, сена, картофель и т.п.) но́шка; оха́пка, вя́зка

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

бунт​II м. (штабель) сці́рта, -ты ж.; (связка) вя́зка, -кі ж.; (кипа) пак, род. па́ка м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

◎ Пучэ́лька ’невялікая звязка тытуню’ (ПСл). Да пучок, пук ’вязка, сноп’, параўн.: рэжэм цюцюну пучэчкох (там жа).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Клуні́цца ’задыхацца’ (Нік.). Няясна. Параўн., аднак, клунак у значэнні ’вязка, звязка’, тады *клуніць ’звязваць’ > Жлуніцца ’звязваццаʼжлуніцца ’задыхацца’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Кі́та ’вязанка, цюк’, ’сноп бобу, льну’, ’мажная тоўстая жанчына’ (Сл. паўн.-зах., Мат. АС, Нар. лекс., КЭС, лаг., Сцяшк.). Параўн. кіціца (гл.). Укр. кита ’гронка, мяцёлка, пучок, кутас’, рус. кита ’сцябло’, балг. китка ’букет, вязка’, серб.-харв. кита ’галінка, пучок, вязка’, китка ’жаночы галаўны ўбор’, славен. kita ’каса (валасоў), вязка, пучок’, польск. kita ’султан на шлеме, пучок, вязка’, чэш. kytice, kytka ’букет, вязка’, славац. kyta ’вязка’, kitka ’гронка’, в.-луж. kita ’гронка, пучок’. Прасл. kyta не мае верагоднага этымалагічнага тлумачэння. Зусім умоўны характар мае версія аб kyta < Z*kūp‑ іа (сюды ж чуб) (Бернекер, 1, 679). З прасл. kystь (гл. кісць) таксама нельга выводзіць kyta, бо kystь (kyt‑tь) вытворнае ад kyta. Існуе, аднак, іншая магчымасць тлумачэння, на якую звярнуў увагу Праабражэнскі (1, 310), параўнаўшы kyta з kyką: ст.-слав. кыка ’валасы на галаве’, балг. кика ’каса (валасоў)’ (параўн. славен. kita, kitica ў тым жа значэнні), серб.-харв. кика ’тс’, кичица ’чубок’, рус. кика ’жаночы галаўны ўбор’ (параўн. серб.-харв. китка ў тым жа значэнні), бел. кічка (гл.) ’гронка’. Параўн. укр. кита ў тым жа значэнні. Дублет kyta/kyką мы тлумачым змяшэннем k’ і /’ у праславянскай мове. Яно на карысць таму прасл. kyką разглядаецца як першаснае. Яно мае надзейную этымалогію ў адрозненне ад kyta (Мартынаў, Слав. акком., 65–66).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Вя́ска ’сена, салома, канюшына, увязаныя ў рэзгіні ці ў вяроўку або лейцы’ (докш., Янк. Мат.). Да вя́зка, вяза́ць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Сіга́ла ‘вялікая вязка рыбы’ (Сцяшк. Сл.). Магчыма, да сігаць (гл.) па тыпу нізала < нізаць, што, відаць, перадае перыядычнасць рухаў, параўн. сцябаць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Но́шта ’ноша, вязка, клунак’ (Гарэц.; брасл., шчуч., даўгаўп., ігнал., Сл. ПЗБ). Паводле аўтараў названага слоўніка, з літ. naštà ’тс’ (аддзеяслоўны назоўнік ад nèšti ’нясці’).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)