Башта́ ’агарод у полі’. Гл. башта́н.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
засне́жыць, ‑жыць; зак., што.
Разм. Пакрыць, засыпаць снегам. Заснежыў студзень агарод, Насыпаў гурбіны паўз плот. Хведаровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
травяне́ць, ‑ее; незак.
Зарастаць, пакрывацца травой. І агарод на нізкім месцы — травянее, як ні праполвай. Лось.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перары́ць, -ы́ю, -ы́еш, -ы́е; -ы́ты; зак., што.
1. Разрыць, парыць лычом усё, многае.
Свінні перарылі ўвесь агарод.
2. перан. У пошуках чаго-н. раскідаць, перакапаць усё.
П. усе рэчы ў каморцы.
|| незак. перарыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
перш, прысл.
Спачатку, раней.
П. накармлю жывёлу, а потым пайду ў агарод.
◊
Перш за ўсё — у першую чаргу.
Перш за ўсё скажы нам, калі ты ад’язджаеш?
Перш-наперш — спачатку, перш за ўсё.
Перш-наперш неабходна зрабіць тэрміновую работу.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
забра́цца, -бяру́ся, -бярэ́шся, -бярэ́цца; -бяро́мся, -бераце́ся, -бяру́цца; -бяры́ся; зак.
1. Залезці куды-н. (уверх, углыб); пранікнуць.
З. на вяршыню гары.
З. пад коўдру.
З. ў чужы агарод.
2. Зайсці, заехаць куды-н. далёка.
З. на край свету.
|| незак. забіра́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
стачы́ць², 1 і 2 ас. не ўжыв., сто́чыць; сто́чаны; зак., што.
1. Грызучы, рыючы, пабіць на дзіркі, пашкодзіць, зрабіць непрыгодным.
Крот стачыў агарод.
2. перан. Падарваць сілы, здароўе (пра хваробу, перажыванні).
Адзінота і сум стачылі чалавека.
|| незак. сто́чваць, -ае.
|| наз. сто́чванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Ашчы́ў ’агарод, дзе расце гародніна’ (Касп.). Па этымалогіі складальніка рукапіснага слоўніка скарочана з авашчыў (овощивъ), параўн. ст.-бел. овощовый огородъ (1556 г., гл. Весці АН БССР, 1975, 3, 116) і маг. вашчэвінь ’агарод ці сад перад хатай’ (з авашчэвень, Крывіцкі, вусн. паведамл.), што сведчыць пра ўжыванне ў народнай мове стараславянізма овощь. Гл. сучаснае вашчэўе ’гародніна’ (Касп.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
віжава́ць, ‑жую, ‑жуеш, ‑жуе; незак.
Разм. Сачыць, наглядаць. Прыцемкам, калі не віжуе чужое вока, захапіўшы дзяружку і кажух, Крамер кіруецца на агарод. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гаро́д, ‑а, М ‑дзе, м.
Разм. Агарод. Ой, урадзіла У гародзе рэпа. А мне, маладой, Капаць яе трэба. Дзеружынскі.
•••
Гарод гарадзіць гл. гарадзіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)