агаро́д, -а, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.

Участак зямлі (звычайна каля дома) для вырошчвання агародніны.

Пасадзіць моркву ў агародзе.

◊

Агарод гарадзіць (разм.) —

1) пачынаць якую-н. клапатлівую справу;

2) гаварыць бяссэнсіцу, выдумляць.

Кідаць каменьчыкі ў агарод чый (разм.) — рабіць намёкі, заўвагі, адзывацца пра каго-н. неадабральна.

|| прым. агаро́дны, -ая, -ае.

Агародныя культуры.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

агаро́д

‘агародныя культуры’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. агаро́д агаро́ды
Р. агаро́ду агаро́даў
Д. агаро́ду агаро́дам
В. агаро́д агаро́ды
Т. агаро́дам агаро́дамі
М. агаро́дзе агаро́дах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

агаро́д

‘участак зямлі’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. агаро́д агаро́ды
Р. агаро́да агаро́даў
Д. агаро́ду агаро́дам
В. агаро́д агаро́ды
Т. агаро́дам агаро́дамі
М. агаро́дзе агаро́дах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

агаро́д м. огоро́д;

◊ а. гарадзі́ць — огоро́д городи́ть;

кі́даць каме́ньчыкі ў а. — (чый) кида́ть ка́мешки в огоро́д (чей);

пусці́ць казла́ ў а. — погов. пусти́ть козла́ в огоро́д;

сямёра варо́т і ўсе ў а. — погов. се́меро воро́т и все в огоро́д

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

агаро́д, ‑а і ‑у, м.

1. ‑а. Участак зямлі засаджаны агароднінай. Мінулі хлеў, між густых зарас[нікаў] кіяшніку і маку, што буяў на агародзе, выбраліся на прыгуменне. Мележ. Хлопчыкі падышлі ўжо блізка да агародаў, як учулі плач на ўскраі вёскі. Лынькоў.

2. ‑у. Агародныя культуры. На папялішчы тым сусед Сабе пасеяў агарод. Астрэйка.

•••

Агарод гарадзіць гл. гарадзіць.

Кідаць каменьчыкі ў агарод чый гл. кідаць.

Пусціць казла ў агарод гл. пусціць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Агаро́д ’гарод’, укр. огород, рус. огород, польск. ogród сад пладовы’ да гарадзіць (гл.), а‑ прэфіксальнае. Арэал распаўсюджання гэтага інавацыйнага ўтварэння досыць абмежаваны. Інавацыя мае семантычны характар (параўн. серб.-харв. оград ’усё, што агароджана’).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

агарод, гарод, грады (мн.); капуснікі (абл. мн.)

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

агаро́да

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. агаро́да агаро́ды
Р. агаро́ды агаро́д
Д. агаро́дзе агаро́дам
В. агаро́ду агаро́ды
Т. агаро́дай
агаро́даю		 агаро́дамі
М. агаро́дзе агаро́дах

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

гаро́д м., см. агаро́д

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

травяне́ць, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -не́е; незак.

Зарастаць травой.

Агарод травянее.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)