дацеляпа́ць
‘разбоўтаць, расхістаць што-небудзь’
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
дацеляпа́ю |
дацеляпа́ем |
| 2-я ас. |
дацеляпа́еш |
дацеляпа́еце |
| 3-я ас. |
дацеляпа́е |
дацеляпа́юць |
| Прошлы час |
| м. |
дацеляпа́ў |
дацеляпа́лі |
| ж. |
дацеляпа́ла |
| н. |
дацеляпа́ла |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
дацеляпа́й |
дацеляпа́йце |
| Дзеепрыслоўе |
| прош. час |
дацеляпа́ўшы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
развіха́ць
‘расхістаць што-небудзь (развіхаць зуб)’
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
развіха́ю |
развіха́ем |
| 2-я ас. |
развіха́еш |
развіха́еце |
| 3-я ас. |
развіха́е |
развіха́юць |
| Прошлы час |
| м. |
развіха́ў |
развіха́лі |
| ж. |
развіха́ла |
| н. |
развіха́ла |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
развіха́й |
развіха́йце |
| Дзеепрыслоўе |
| прош. час |
развіха́ўшы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
расхіста́ны
1. расша́танный;
2. перен. расша́танный; осла́бленный;
1, 2 см. расхіста́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
разболта́тьI сов.
1. (размешать) разбо́ўтаць, размяша́ць;
разболта́ть муку́ в воде́ разбо́ўтаць муку́ ў вадзе́;
2. (ослабить, расшатать) расхіста́ць; расхля́баць;
разболта́ть га́йку расхіста́ць га́йку.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
расхіста́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад расхістаць.
2. у знач. прым. Які стаў слабым, няўстойлівым, хісткім. Па расхістанай драўлянай лесвіцы Алаіза падалася да дзвярэй. Арабей.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
расхі́стваць несов.
1. расша́тывать;
2. перен. расша́тывать; ослабля́ть;
1, 2 см. расхіста́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Ро́змах ’размах’ (ТС). Націск на ро́ пад уплывам укр. ро́змах ’тс’. Да разма́х, разма́хваць ’махаць чым-небудзь то ў адзін, то ў другі бок’, размаха́ць ’расхістаць, разгайдаць’ < прасл. *orz‑maxъ < прасл. *orz‑maxati/mavati/majati (рус. размах, польск. rozmach, н.-луж. і в.-луж. rozmach, чэш., славац. rozmah, славен. razmàh, балг. разма́х) > раз- (роз-) і маха́ць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
расшата́ть сов.
1. расхіста́ць, раскалыва́ць;
2. перен. разла́дзіць, асла́біць; (о здоровье — ещё) сапсава́ць; асла́біць;
расшата́ть здоро́вье разла́дзіць (сапсава́ць) здаро́ўе;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
раскача́ть сов.
1. (качели, маятник и т. п.) разгайда́ць, раскалыха́ць, разгу́шкаць;
2. (расшатать) расхіста́ць, раскалыва́ць, расківа́ць;
3. перен., разг. разварушы́ць;
его́ не раскача́ешь яго́ не развару́шыш;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)