убыстре́ние паскарэ́нне, -ння ср., паско́рванне, -ння ср.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ускоре́ние в разн. знач. паскарэ́нне, -ння ср.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
тахікарды́я, ‑і, ж.
Значнае паскарэнне работы сэрца, абумоўленае рознымі фізіялагічнымі і паталагічнымі ўплывамі.
[Ад грэч. tachýs — хуткі, скоры і kardía — сэрца.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
каса́тельный мат., физ. даты́чны;
каса́тельное ускоре́ние даты́чнае паскарэ́нне;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прыскарэ́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. прыскорваць — прыскорыць і прыскорвацца — прыскорыцца.
2. Тое, што і паскарэнне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ды́на, ‑ы, ж.
Адзінка вымярэння сілы ў механіцы, роўная сіле, якая надае масе ў 1 г паскарэнне 1 см/сек².
[Ад грэч. dynamis — сіла.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Паспе́х ’паспешнасць’ (Нас., Грыг.), ’празмерная хуткасць’ (ТСБМ), ’паскарэнне’ (Гарэц., Касп., Др.-Падб.), поспех ’спорнасць, хуткасць’ (ТС). Укр. по́спіх, рус. поспе́х, польск. pośpiech, н.-, в.-луж., чэш. pospěch, славен. pospȇh, ст.-слав. поспѣхъ ’паспешнасць’, ’паскарэнне’, ’садзейнічанне’. Прасл. pospěxъ было, відаць, утворана ад дзеяслова po‑spěšiti, у якім прэфікс po‑ павялічвае значэнне дзеяслова. Да спех, спяшы́ць (гл.). Сюды ж паспяшны́ ’ранні (напр., капуста)’ (лід., Сл. ПЗБ), пасьпе́шка ’ранні сорт бульбы, скараспелка’ (Касп.; в.-дзв., астрав., смарг., Сл. ПЗБ), параўн. польск. pośpiechy ’тс’. Гл. таксама поспех.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
электракаагуля́цыя, ‑і, ж.
1. У тэхніцы — паскарэнне зліпання калоідных часцінак пад уздзеяннем электрычнага поля.
2. У медыцыне — згортванне бялку тканак пад дзеяннем электрычнага току высокай частаты. // Хірургічная аперацыя, заснаваная на гэтай з’яве.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
правака́цыя, ‑і, ж.
1. Здрадніцкія дзеянні тайных агентаў паліцыі, што праніклі ў рэвалюцыйныя арганізацыі з мэтай шпіянажу і падбухторвання да выступленняў, якія павінны прывесці гэтыя арганізацыі да аслаблення і разгрому.
2. Наўмыснае падбухторванне каго‑н. да такіх дзеянняў і ўчынкаў, якія могуць прывесці да дрэнных вынікаў. Я зразумеў, што і мне, карэспандэнту савецкай газеты, будзе не лёгка, інакш кажучы, трэба быць гатовым да розных правакацый і нечаканасцей. Новікаў.
3. Спец. Штучнае выкліканне якіх‑н. з’яў хваробы.
4. Спец. Штучнае паскарэнне прарастання насення.
[Ад лац. provocatio.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вуглавы́ в разн. знач. углово́й;
~во́е паскарэ́нне — углово́е ускоре́ние;
в. ра́дыус — углово́й ра́диус;
~во́е жале́за — углово́е желе́зо;
~во́е злучэ́нне — углово́е соедине́ние;
в. замо́к — плотн. углово́й замо́к;
в. дом — углово́й дом;
в. ўдар — спорт. углово́й уда́р
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)