жвя́нькаць

‘ляніва, няскладна гаварыць што-небудзь і без прамога дапаўнення, надакучваць размовамі’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. жвя́нькаю жвя́нькаем
2-я ас. жвя́нькаеш жвя́нькаеце
3-я ас. жвя́нькае жвя́нькаюць
Прошлы час
м. жвя́нькаў жвя́нькалі
ж. жвя́нькала
н. жвя́нькала
Дзеепрыслоўе
цяп. час жвя́нькаючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

бу́каць

‘рыкаць, мыкаць; напрошвацца, надакучваць (у галаву букала думка)’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. бу́каю бу́каем
2-я ас. бу́каеш бу́каеце
3-я ас. бу́кае бу́каюць
Прошлы час
м. бу́каў бу́калі
ж. бу́кала
н. бу́кала
Загадны лад
2-я ас. бу́кай бу́кайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час бу́каючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

знуджа́ць

‘наводзіць на каго-небудзь тугу, нуду; надакучваць каму-небудзь’

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. знуджа́ю знуджа́ем
2-я ас. знуджа́еш знуджа́еце
3-я ас. знуджа́е знуджа́юць
Прошлы час
м. знуджа́ў знуджа́лі
ж. знуджа́ла
н. знуджа́ла
Загадны лад
2-я ас. знуджа́й знуджа́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час знуджа́ючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

піля́ць

‘піліць што-небудзь; надакучваць павучаннямі, папрокамі (піляць сына, каб вучыўся)’

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. піля́ю піля́ем
2-я ас. піля́еш піля́еце
3-я ас. піля́е піля́юць
Прошлы час
м. піля́ў піля́лі
ж. піля́ла
н. піля́ла
Загадны лад
2-я ас. піля́й піля́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час піля́ючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

падму́льваць

‘крыху націскаць, націраць каму-небудзь, што-небудзь (яму падмульвае, падмульвае плечы); надакучваць каму-небудзь’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. падму́льваю падму́льваем
2-я ас. падму́льваеш падму́льваеце
3-я ас. падму́львае падму́льваюць
Прошлы час
м. падму́льваў падму́львалі
ж. падму́львала
н. падму́львала
Загадны лад
2-я ас. падму́львай падму́львайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час падму́льваючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

Рамза́ць ’груба смяяцца, іржаць’ (Мат. Гом.), рэмза́ці ’надакучваць размовай’ (івац., Жыв. сл.). Гл. рэ́мзаць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Рэ́мза ’плакса’ (ТС), рэ́мзаць ’капрызіць, плакаць, румзаць’ (Сл. ПЗБ, Сцяшк. Сл., ТС), рэ́мза́ці ’надакучваць размовай’ (івац., Жыв. сл.). Суадносіцца з рэмжыць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Малістава́ць ’вельмі старанна, моцна прасіць’ (Шат.), укр. гуц. молиститися ’прасіцца’. Паланізм. Параўн. польск. molestować ’набрыдаць сваімі просьбамі, надакучваць’, якое з лац. molestāre ’абцяжарваць, турбаваць, непакоіць, набрыдаць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Прыкуча́ць ’надакучваць’ (Нас.). Прэфіксальнае ўтварэнне ад слаба зафіксаванага ку́чыць з той самай семантыкай (Байк. і Некр., Сл. ПЗБ), якое ў форме *куча́ць больш вядома ў прыставачных утварэннях, параўн. дакуча́ць/даку́чыць, надаку́чыць (гл.). Бяспрэфіксны дзеяслоў узыходзіць да прасл. *kučiti (sę). Параўн. арэальна блізкія смал. прику́чить ’тс’, прику́чливый ’сумны, невясёлы; дакучлівы’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Нага́йны ’?’ у песні, запісанай у Сакольскім павеце на Беласточчыне: Oj, wydu ja za worota / ne bere mene ochwota, / a mojemu mileńkomu / ne nahaj na robota (Кольб. 498). Укр. нага́йний разглядаецца як фанетычны варыянт прыметніка нагильний ’спешны, тэрміновы’ (Грынч.), гл. нагильны; аднак няяснасць семантыкі дапускае і іншыя версіі, напрыклад, сувязь са славен. nagajati ’раздражняць, надакучваць, назаляць, задзяваць’, якое Бязлай (2, 212) звязвае з *goditi, гл. год, згода. Паводле Мартынава (вусна), звязана з укр. негайний, негайно падкладны, неадкладна’, што ад гияти ’марудна рабіць’ (*gajati). Гл. гиітыся.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)