Караве́нькі ’брудны’ (Нар. словатв.). Гл. каравы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Карва́ты ’закарузлы, закарэлы’ (Нар. лекс.) < *кара‑ ваты да каравы (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Карэ́лы ’накрыты слоем засохлай гразі’, каравы ’брудны’, да карэць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Кара́ўка 1 ’старая каравая ануча’ (ТСБМ, Нас., Янк. III, Хрэст. дыял., Яўс.). Гл. каравы. Параўн. караўка ’неахайная жанчына’ (Жд. 2).
Кара́ўка 2 ’доўгае, тоўстае бервяно з карой’, да кара (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Кару́злік 1 ’невялікага росту, слабы чалавек’ (Касп., Бяльк.), ’недаростак’ (Нар. сл.), ’каравы, мізэрны’ (Гарэц.). Гл. карузлы 1. Дэмінутыўны суфікс ‑ік падкрэслівае пеяратыўнае значэнне.
Кару́злік 2 ’неахайны, брудны’. Гл. карузлы 2.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
карэ́лы 1, ‑аў; адз. карэл, ‑а, м.; карэлка, ‑і, ДМ ‑лцы; мн. карэлкі, ‑лак; ж.
Народ, які складае карэннае насельніцтва Карэльскай АССР.
карэ́лы 2, ‑ая, ‑ае.
Пакрыты слоем засохлай гразі; каравы, брудны. Карэлыя рукі. □ Ануча была сухая, карэлая, і чалавек нейкі час валтузіўся, пакуль усунуў нагу ў лапаць. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Кажа́рына ’стары кажух’ (Касп.; рас., Шатал.), къжаръна, кажэръна ’паўкажушок, кажушок (звычайна стары, каравы)’ (міёр., Нар. словаўтв.). Рэгіянальнае (паўн.) утварэнне ад кожа (гл.). Суфіксацыя адзінкавасці (‑іна), аснова кажар‑, адносна якой гл. пад кажа́рка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сцвярджэ́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. сцвярджаць — сцвердзіць і сцвярджацца.
2. Пацвярджэнне чаго‑н. — Ужо тэлеграму атрымаў, — задаволена адказаў Хадкевіч і, нібы ў знак сцвярджэння сваіх слоў, выцягнуў з бумажніка Любіну тэлеграму. Васілевіч. Каравы пераклад нямецкага тэксту .. міжвольна гучаў як сцвярджэнне таго, што свабодны народ не так лёгка скарыць. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Каржакава́ты ’нізкі з тоўстым сукаватым ствалом (пра дрэва)’, ’невысокі, шыракаплечы, моцнага целаскладу; каранасты’ (ТСБМ, Шат., Касп.), ’каравы’ (Яруш.). Словаўтваральная будова лексемы празрыстая — каржакаваты < кар‑жак‑ав‑аты. Запазычанне з польск. krzakowaty ’тс’, якое ад krzak ’куст, кустоўе’. Гл. каржак.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ко́рга ’старая жанчына’ (Нас., З нар. сл.). Наўрад ці звязана з рус. карга, корга ’варона’ (насуперак Фасмеру (2, 323) і іншым прыхільнікам гэтай этымалогіі). Карга ’варона’ запазычанне з цюркскіх моў. Гл. карга, у якім адбылася кантамінацыя з корга ’старая’. Больш верагоднай здаецца сувязь з рус. корга ’крывое дрэва, дуга’, якое звязана з рус. коржа- вый ’скурчаны, зморшчаны’. Параўн. серб.-харв. кржљав ’каравы, чэзлы, змарнелы’, славен. kržljav ’каржакаваты, прысадзісты’ (Міклашыч, 132; Безлай, 2, 105). Тое, што корга ’старая жанчына’ звязваецца са значэннем ’сагнутая’, пацвярджаецца ілюстрацыйным матэрыялам: «Сагнулася як корга» (Нас., 246).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)