бара́шекII зоол., обл. бара́нчык, -ка м., бака́с, -са м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Бэ́кас ’бакас’ (палес., КЭС, Бесар.). Укр. бе́кас. З польск. bekas ’тс’ (< франц. bécasse). Параўн. бака́с. Аб польскім паходжанні бел. слова сведчыць націск.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тылізу́й ‘балотны кулік, Limosa melanura’ (Мядзв.). Магчыма, складанае слова, параўн. пачатак літ. tilvikas ‘бакас, баран, Scolapax’, лат. tilbīte ‘кулік’ і літ. zuĩkis ‘заяц’, гл. выкарыстанне назвы жывёлы для наймення птушак у літ. perkūno oželis ‘бакас’, дзе oželis — ‘козлік’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Міргіта́ць ’іржаць’ (калінк., ДАБМ, к. 299), міргіту́н ’бакас, Capella gallinado’ (дзятл., Сл. ПЗБ). Да марката́ць, меркета́ць < марка́ч, марка́ль (гл.). Матывацыя: птушка названа паводле голасу, які яна выдае у час палёту, падобнага да казлінага. Параўн. у сувязі з гэтым польск. koziełek, baraniec ’бакас’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пэ́кун ’бакас, Capelia gallinago’ (ЛА, 1), ткач ’начная птушка “баран”’ (Дразд.). Гл. пекун (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вальдшнэ́п ’птушка, Scolopax rusticola L.’ (Нік., КТС). Рус. вальдшнеп, укр. вальдшнеп. З ням. Waldschnepfe, Waldscheppe ’лясны бакас’ (Фасмер, 1, 270; Шанскі, 1, В, 13; Рудніцкі, 1, 304).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пе́кун ’бакас, Capella gallinago L.’ (усх.-палес., асіп., ЛА, 1; жытк., Мат. Гом.; пух., Сл. ПЗБ; ТС). Гукапераймальнае. Параўн. пе́кун… крычыць так: пеку, пеку (пух., Сл. ПЗБ, 3, 478).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сна́йпер ‘меткі стралок, майстар меткай стральбы’ (ТСБМ). Новае запазычанне з рус. сна́йпер ‘тс’ (Крукоўскі, Уплыў, 82); у апошнім з англ. sniper < snipe ‘страляць з укрыцця, паляваць на бакасаў’, што звязана з snipe ‘бакас’ (Чарных, 2, 182; ЕСУМ, 5, 332).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ко́зка 1 ’трыножак’, ’сажань’ (Мат. Гом.). Гл. казан.
◎ Ко́зка 2 ’бакас’ (Мат. Гом.). Параўн. укр. козарка ’від дзікай гусі’, рус. казара, казарка ’тс’. Магчыма, цюркскага паходжання (тур. kaz ’гусь’) (Булахоўскі, 3, 238). Параўн. ЕСУМ, 2, 340.
◎ Ко́зка 3 ’грыб саркадон чарапічны’ (ТС). Гл. каза 6.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сло́нка ‘птушка Scolopax rusticola L.; лясны кулік, вальдшнэп’ (ТСБМ, Нас., Касп., Бяльк., Байк. і Некр.), сло́мка ‘тс’ (Гарэц., Інстр. 2; мазыр., петрык., Нікан.). Запазычанне з польск. słąka, дыял. słęka ‘бакас’; яшчэ ў XVI ст. яно пісалася słanka і słęka (Брукнер, 500). Этымалогію гл. пад слука.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)