Пасок ’насок лапця’ (б.-каш., Мат. Гом.). Утворана ад пас ’палоска лыка ў наску лапця’ і суфікса -ок < прасл. ‑okb (Слаўскі, SP, 1, 92).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пастая́ннікі ’звараныя палавінкі бульбы’ (рэч., Мат. Гом.). Відаць, бульба названа гэтак таму, што яна можа даўжэй стаяць, не закісаючы (В. У. Мартынаў, вусн. паведамл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пацубе́нькаць ’пагаманіць’ (добр., Мат. Гом.). Гукапераймальнае. Параўн. аналагічныя гом. падуду́каць, пакугікаць ’тс’ (там жа), а таксама ўкр. поцвенькати ’пагаварыць на незразумелай мове’, поцвірінькати ’пацвыркаць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пруме́няц ’прыбудоўка да хаты, у якой захоўваецца збожжа, мука, апрацаваны лён, соль’ (лях., Янк. Мат.). З *пругмен(ец), гл. пругмень, або да прымен (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пры́сцень ’рамка, прымацаваная да сцяны для снавання кроснаў’ (Мат. Гом.). Рус. смал. присте́нь ’мера даўжыні саматканага палатна’. Конфікснае ўтварэнне (пры‑ + ‑ь) ад сцяна (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пу́канка ’груша, яблык, які сам зваліўся з дрэва, паданка’ (Янк. 2; ветк., Мат. Гом.; Растарг.). Ад пу́каць ’падаць’, параўн. у Насовіча: “падать, издавая звук”.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Разве́заць ’размазаць’, ’расквэцаць’ (Янк. 1, Мат. Гом.). Прыставачнае ўтварэнне ад е́заць з няяснай этымалогіяй. Магчыма яно з’яўляецца фанетычным варыянтам вэ́зґаць, вэ́дзгаць ’размазваць’, ’брудзіць’ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Рачка́ты ’вірлавокі’ (Мат. Гом.), сюды рачкова́ты, рачкове́нь ’зіркаты, з вялікімі вачыма’ (ТС). Да рак1 (гл.) з-за выпучаных вачэй, параўн. вырачыць, вырачка (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Рушні́ца ’стрэльба’ (Гарэц., Мат. Гом., ТС), ’вінтоўка, ружжо’ (Сл. Брэс.). Запазычана праз польск. rusznica ’тс’ з чэшскай, дзе значыла ’ручная агнястрэльная зброя’ (Брукнер, 469).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Сарачы́ны ’саракавы дзень пасля чыёй-небудзь смерці’ (ТСБМ, Шат., Ян., Мат. Гом.). Рус. сорочи́ны, укр. сорокови́ни, сорочи́ни ’тс’. Ад со́рак (гл.) (Фасмер, 3, 724).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)