◎ На́стлыш ’вада пад снегам’ (Касп.). Няясна, магчыма, ад насцілаць ’падсцілаць, рассцілаць’, параўн. рус. настлище ’лён, расселены на сцелішчы’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
мяць, мну, мнеш, мне; мнём, мняце́, мнуць; мні; мя́ты; незак., што.
1. Сціскаючы, ператвараць у мяккую масу, рабіць мяккім.
М. лён.
2. Рабіць няроўным, камячыць.
М. паперу.
3. Аб раслінах: прыгінаць, прытоптваць да зямлі.
М. траву.
4. Есці з апетытам, умінаць (разм.).
|| зак. змяць, самну́, самне́ш, самне́; самнём, самняце́, самну́ць; самні; змя́ты і размя́ць, разамну́, разамне́ш, разамне́; разамнём, разамняце́, разамну́ць; разамні; размя́ты (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Мачы́лка ’назва плоскуняў’ (брасл., ДАБМ, к. 283). Фармальна да мачы́ць (гл. мача́ць), аднак матывацыя наймення няясная. Адсутнасць дадатковай інфармацыі (лексема запісана толькі ў адным населеным пункце) не дае магчымасці супаставіць бел. лексему з рус. мо́ченец, моче́нец ’лён ці каноплі, якія вымочваюцца перад апрацоўкай’, ’валакно з іх’, ’лён’, ’каноплі’, ’жаночыя каноплі’, мочёник, моченика ’тс’ (СРНГ, 18). Запазычанне з рус. мовы (?).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лля́ны, лья́ны́, ля́ны, ля́нны(й), лянэ́й ’льняны’ (Сл. ПЗБ). Да лён (гл.). Сюды ж лняны́ця ’тонкае палатно’ (Сл. Брэс.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
расча́ць, разачну, разачнеш, разачне; разачнём, разачняце; зак.
Разм. Пачаць (рабіць што‑н.). Сустракаў я землякоў, казалі, што Ева расчала рубіць вясной вялікі дом, .. каб улажыць усе тыя лішнія грошы, якія яна атрымала сёлета за лён. Ермаловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прачаса́ць I сов., в разн. знач. прочеса́ть;
п. лён — прочеса́ть лён;
п. уве́сь дзень — прочеса́ть весь день;
пяхо́та ~са́ла лес — пехо́та прочеса́ла лес
прачаса́ць II сов., плотн., в разн. знач. протеса́ть;
п. паласу́ — протеса́ть по́лосу́;
п. дзве гадзі́ны — протеса́ть два часа́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Льня́нка ’зарніца звычайная, Linaria vulgaris Mill.’ (Бейл.), пск. льня́нка ’тс’. Утворана ад льняны́. Да лён (гл.). Параўн. таксама льні́ца ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мочыва ’мочка льну’ (Касп.), рус. пск., цвяр. мочиво ’лён, каноплі, палатно, якія вымочваюцца ў вадзе’. Віц.-пск. ізалекса. Да мачы́ць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мя́льшчык, мя́льшчыца ’мужчына, жанчына, якія труць лён’ (ветк., чачэр., карм. Мат. Гом.). Паводле Крукоўскага (Уплыў, 110), з рус. мяльщик, мяльщица.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
абтрапа́ць, ‑траплю, ‑трэплеш, ‑трэпле; зак., каго-што.
1. Абабіць, страсці што‑н. з чаго‑н. Абтрапаць пыл з шапкі. // Ачысціць трапаннем (лён, цяньку). Абтрапаць жменю лёну.
2. Падраць, абабіць па краях (пра вопратку). Абтрапаць падол спадніцы. Абтрапаць рукавы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)