Касары́ ’сузор’е (тры побач зоркі)’ (Нар. лекс.), ’сузор’е Плеяд, стажары’ (Сл. паўн.-зах.), укр. косарі ’сузор’е Арыёна’, рус. косари ’адно з сузор’яў Млечнага шляху’, польск. kosarze ’сузор’е Арыёна’, да касар (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кляску́н ’гарэза, які безупынна кляскае’ (Нас.), ’парода лесуна’ (Кіркор). Гл. кляскаць. Насовіч (239) аспрэчвае наяўнасць міфалагічнага значэння, якое прыводзіць Кіркор. На спрэчнасць гэтай дэфініцыі звяртае ўвагу таксама Лабко (Нар. словатв., 296).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Клёцкі ’галушкі, клёцкі’ (ТСБМ, Нас., Шат., Касп., Др.-Падб., Гарэц., Сцяшк., Шн., Бяльк., Нар. сл.). Рус. клёцка. Запазычанне праз польск. klosek, kloski з с.-в.-ням. klôz ’тс’ (Фасмер, 2, 249).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Крыва́ўнік 1 ’лекавая расліна сямейства складанакветных, Achilea L.’ (ТСБМ, Сл. паўн.-зах., Сцяшк., Кіс., Жыв. сл., Касп., Мат. Гом.). Гл. кроў.
Крыва́ўнік 2. Гл. крывавец 2 (Нар. лекс.) і крываўнік 1.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ланы́ (мн. л.) ’выгода, прыволле’ (мсцісл., З нар. сл.). Магчыма, да лан (гл.), аднак з-за адсутнасці іншых дадатковых фіксацый нельга нічога заключыць аб семантычным развіцці лексемы. Параўн. таксама лальі (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лежабо́к ’гультай, абібок’ (Янк. II), міёр. ліжабок ’тс’ (З нар. сл.). Пранікла з рус. мовы, дзе маецца цэлае гняздо: лежебок(а), лежебокий, лежебочина, лежебочить і інш. (гл. СНРГ, 16, 331–332).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Люць ’лютасць’ (Нар. Гом.), укр. лють ’вялікі холад’, рус. уладз., калуж., маск. ’моцны мароз’, серб.-харв. љу̑т, lʼut ’сцюжа’, ’стромая скала’, ’голы камень’, ст.-чэш. lʼut. Прасл. lʼutь. Да лю́ты (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лясь! — выклічнік у значэнні дзеяслова ляскаць, ляснуць ’ударыць па голым целе’, ’падзенне, удар’, ’бразь, плясь!’ (ТСБМ, Гарэц., Шат.; полац., мсцісл., Нар. лекс.; паст., Сл. ПЗБ). Утворана ад ля́скаць (Праабражэнскі, 1, 497).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Літа́нне ’малітва ў католікаў’, ’галашэнне’ (ТСБМ, Нар. Гом.). З польск. litania ’малітва з пахвалой і просьбай аб апецы’ < познелац. litanīa < с.-лац. letania, litania < ст.-грэч. λιτανεία ’просьба’ (Слаўскі, 4, 297).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Малафе́йчык ’павець для дроў’ (брэсц., Нар. сл., Сл. Брэс.). Відавочна, з малаха́й 1 ’шапка з шырокімі навушнікамі’ — паводле падабенства адтапыранага навушніка з паветкай. Параўн. рус. валаг., вяц. малафейка ’кофта са зборкамі’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)