акамада́цыя, -і, ж. (кніжн.).

1. Прыстасаванне (арганізма).

2. У мовазнаўстве: фанетычны працэс прыстасавання вымаўлення сумежных зычных і галосных гукаў, у выніку чаго ўласцівасць аднаго гука часткова пашыраецца на іншы.

○

Акамадацыя вока — здольнасць вока прыстасоўвацца да разгляду прадметаў на розных адлегласцях.

|| прым. акамадацы́йны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Гало́бля ’аглобля’ (Сцяшк. МГ). Метатэзай гукаў з агло́бля (гл.). Падобная з’ява назіраецца і ў іншых мовах. Параўн. укр. дыял. голо́бля ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Перагало́ссе (пірігалосься) ’адгалосак, водгалас’ (Юрч. СНЛ), рус. дыял. переголо́сье ’абгаворы, плёткі’, славен. preglâsje ’перагаласоўка галосных гукаў’. Да пера- і голас (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Селяжо́к (silažok) ‘капітал на грошы’ (Варл.), селю́жка ‘сцёртая манета’ (ТС). Ад шэлег (гл.) у выніку распадабнення шыпячых гукаў (ж, ш → с).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

чередова́ние в разн. знач. чаргава́нне, -ння ср.;

чередова́ние труда́ с о́тдыхом чаргава́нне пра́цы з адпачы́нкам;

чередова́ние зву́ков лингв. чаргава́нне гу́каў;

чередова́ние гла́сных лингв. чаргава́нне гало́сных;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

бяздро́тавы, ‑ая, ‑ае.

Работа якога ажыццяўляецца без выкарыстання дротавых прыстасаванняў (для прыёму і перадачы гукаў, сігналаў і пад.). Бяздротавая сувязь. Бяздротавы тэлеграф. Бяздротавы тэлефон.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гу́капіс, ‑у, м.

Падбор гукаў у літаратурных або музычных творах, якім дасягаецца патрэбны мастацкі эфект. Майстэрства гукапісу ў Багдановіча рабіла часам проста цуды. Лойка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

а́канне, ‑я, н.

Вымаўленне ў ненаціскных складах замест гукаў «о», «э» гука «а», якое ўласціва беларускай і рускай літаратурным мовам. Аканне дысімілятыўнае. Аканне недысімілятыўнае.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

стака́та,

1. нескл., н. У музыцы — кароткае адрывістае выкананне гукаў, пры якім яны не звязаны адзін з другім. Знак стаката.

2. прысл. Адрывіста, каротка.

[Іт. staccato — адрывіста, асобна.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

стаматаскапі́чны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да стаматаскопа. Стаматаскапічныя назіранні.

2. Які звязаны з атрыманнем адбіткаў артыкуляцыйных органаў пры ўтварэнні гукаў. Стаматаскапічны метад.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)