стакро́тка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.
Тое, што і маргарытка. [Гладыёлус на судзе кветак:] — Няма яшчэ Стакроткі, Чабору і Шыпшыны, але наш час кароткі, пачаць без іх павінны. Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Скалбо́ціць ‘размяшаць’ (іўеў., Сл. ПЗБ), скалбуці́ць ‘збоўтаць, перамяшаць’ (шчуч., Сл. ПЗБ). Да калбата́ць (гл.), што звязана з літ. kalbė́ti ‘гаварыць’, ідыш kalbekenen ‘гаварыць мяшанай мовай’, ням. дыял. (усх.-прус.) kalbêken ‘гаварыць многа і голасна’, рус. прыбалт. скалбе́каться ‘пачаць гаварыць па-літоўску’, адносна якіх гл. Анікін, Опыт, 279. Параўн. аднак прасл. *skolbiti se ‘адкрываць рот, ашчэрваць зубы; смяяцца’, якое Варбат (ОЛА, Исследов., 1975, 139) выводзіць ад *skoliti, гл. скалщь.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
заты́каць 1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Пачаць тыкаць 1.
заты́каць 2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Разм. Пачаць тыкаць 2.
затыка́ць 1, ‑а́ю, ‑а́еш, ‑а́е.
Незак. да заткнуць.
•••
Вушы затыкаць — старацца не чуць, не слухаць, не звяртаць увагі на тое, што адбываецца.
Хоць (ты) вушы затыкай — пра моцны крык, шум, стукат і пад.
Хоць (ты) нос затыкай — пра цяжкі, непрыемны пах, дух.
затыка́ць 2, ‑а́ю, ‑а́еш, ‑а́е.
Незак. да заткаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пагарну́цца, ‑гарнуся, ‑горнешся, ‑горнецца; зак., да каго-чаго.
Разм. Пачаць гарнуцца да каго‑, чаго‑н. Пагарнуліся дзеці да маткі. □ — На добры лад усё павярнулася — душа да зямлі пагарнулася!.. Бялевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
забразгата́ць і забразгаце́ць, ‑гачу, ‑гочаш, ‑гоча; зак.
Разм. Пачаць бразгатаць, бразгацець. // Прабразгатаць, прабразгацець. За варотамі вельмі звонка рыпеў пад нагамі снег, грукнулі яшчэ раз у брамку — забразгацела клямка. Лупсякоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
задыме́ць 1, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
Разм. Пацямнець ад сажы, дыму; задыміцца 1. Столь у лазні задымела. Смалакуры задымелі.
задыме́ць 2, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
Пачаць дымець; задыміць 2.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зашуме́ць 1, ‑млю, ‑міш, ‑міць; зак.
Пачаць шумець. // Прашумець. Навакол цішыня. Толькі чутна, як зрэдку Каласы зашумяць На шырокім палетку. Нядзведскі.
зашуме́ць 2, ‑міць; зак.
Разм. Узняцца пенай; запеніцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зашчыпа́ць 1, ‑шчыплю, ‑шчыплеш, ‑шчыпле і ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго.
Замучыць шчыпкамі. Гусак зашчыпаў кураня.
зашчыпа́ць 2, ‑шчыплю, ‑шчыплеш, ‑шчыпле і ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Разм. Пачаць шчыпаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разго́рніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак., каго-што.
Разм. Выклікаць жаль у каго‑н.; разжаліць. Спыніўся [Амеля] каля самых дзвярэй: не ведаў, як пачаць гаворку, увайшоўшы. Каб разгорніць як .. [Марылю], разжаліць. Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разгусці́ся, ‑гудуся, ‑гудзешся, ‑гудзецца; ‑гудзёмся, ‑гудзяцеся; пр. разгуўся, ‑гулася, ‑гулося; зак.
Разм. Пачаць гусці, не перастаючы. А вецер разгуўся, дзьме ў тысячы груб, А хвалі, што горы няйначай... Броўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)