Паля́рны ’які мае адносіны да полюса’, перан. ’цалкам процілеглы’ (ТСБМ). З польск. polarny або рус. поля́рный. Апошнія з нов.-лац. polāris < polus (гл. Фасмер, 3, 322).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
арабе́скавы, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да арабесак, мае форму арабесак (у 1 знач.). Арнамент з арабескавых фігур.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
казеі́навы, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да казеіну. // Які мае ў сваім саставе казеін. Казеінавы клей. Казеінавыя фарбы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
малекуля́рны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да малекулы. Малекулярны рух. // Які мае адносіны да вывучэння малекул. Малекулярная тэорыя.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рада́рны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да радара. Радарная ўстаноўка. Радарнае абсталяванне. // Які мае радар, радары. Радарная станцыя.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бараба́н, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Ударны мембранны музычны інструмент у выглядзе шырокага цыліндра, верх і ніз якога абцягнуты скурай.
Біць у б.
2. У розных машынах і механізмах: рухомая частка, якая мае форму цыліндра (спец.).
Падаваць снапы ў б.
3. Цыліндрычная частка будынка, якая падтрымлівае купал (спец.).
|| прым. бараба́нны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
любі́цель, -я, мн. -і, -яў, м.
1. чаго і з інф. Чалавек, які мае прыхільнасць да чаго-н.
Л. музыкі.
Л. пагаварыць.
2. Той, хто займаецца любімай справай не як прафесіянал; аматар.
Садавод-л.
|| ж. любі́цельніца, -ы, мн. -ы, -ніц (да 1 знач.).
|| прым. любі́цельскі, -ая, -ае (да 2 знач.).
Л. спектакль.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Пу́кнуць ’стукнуць, ударыць, трэснуць, лопнуць; павялічыцца, выцягнуцца, раздацца’ (Клім.). Суадносіцца часткай значэнняў з пу́каць ’стукаць, лопаць’ (гл. пукаць 1, пук 1), іншыя ж значэнні — з пу́кацца ’лопацца’ (гл.), што мае паралелі ў балг. груб. пу́кна ’памерці’: да пукнеш! ’каб ты здох! (= выцягнуўся, лопнуў)’ і, магчыма, у ідыёме зо́ра пу́кна ’світае’, серб.-харв. zòra pȕca ’тс’, што мае семантычныя паралелі ў іншых балканскіх мовах (Васілеў, ZfBalk, 1981, 17 (1), 950). Гл. таксама Банькоўскі, 2, 965.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Візіянер ’чалавек, які мае схільнасць да галюцынацый’ (БРС). Запазычана з франц. visionnaire ’празорца, дзівак’ < лац. visto ’бачанне’ праз польскую мову. Сюды ж візіянерка, візіянерскі (БРС), візіянерства (КТС).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мню́шка ’звараная тоўчаная бульба’ (малар., Сл. Брэс.). Да мяць (гл.), якое ў Зах. Палессі мае форму мне́тэ, мня́ты. Аб суфіксе ‑ʼуха > ‑ʼушка гл. Сцяцко, Афікс. наз., 73.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)