Малі́са, мяліса ’кацямятка каціная, Nepeta cataria L.’ (брэсц. Кіс., Сцяшк., Бяльк.), малі́ца ’тс’ (віц. Кіс., Бел. зельн.). Польск. malisa, malesa, melisa ’тс’, якое з с.-лац. melissa ’меліса’ < ст.-грэч. μελισσόφυλλον.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Мярдва́ ’татары’ (лях., Сл. ПЗБ). Да этноніма мардви < і рус. мордай (Фасмер, 2, 653). Параўн. бел. мардва ’дзеці’ (гл.) і смал. мордвин ’свавольнік’, а таксама рус. мордвин і татарин ’дзядоўнік’, ’чартапалох’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мінёр ’спецыяліст па міннай справе — мініраванню і размініраванню’ (ТСБМ). З рус. мінёр ’тс’, якое з франц. sapeur‑mineur ’сапёр’. Да мі́на 1 (гл.). Сюды ж віц. міноршчык ’мінёр’ (Бел. хр. дыял.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мі́тра ’галаўны ўбор вышэйшага духавенства’ (ТСБМ), ст.-бел. митра ’тс’ (пач. XVI ст.), ст.-рус. митра ’тс’, ’павязка’, ’галаўны ўбор’, ’карона’ — з с.-грэч. μίτρα ’павязка’, ’пояс’, ’чалма’ (Фасмер, Этюды, 126).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пада́так ’абавязковы збор з прадпрыемстваў і насельніцтва’ (ТСБМ, Нас., Яруш., Гарэц., Грыг.). З польск. podatek ’тс’. Па дадзеных Гіст. лекс., 238, у бел. м. з’явілася ў 60‑х гадах XIX ст.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Падда́ны ’асоба, якая знаходзіцца ў падданстве якой-н. дзяржавы’. Ст.-бел. подданый ’падданы’ (1434 г.). З польск. poddany (Булыка, Лекс. запазыч., 21). Польскае слова калькуе лац. subditus ’тс’ (Фасмер, 3, 296).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пасве́дчанне ’пацвярджэнне’ (ТСБМ, Нас.), пасвядчэ́нне ’засведчанне’ (Яруш.). Да пасве́дчыць ’сцвердзіць, засведчыць што-н.’, ’выступіць у ролі сведкі’ < све́дка (гл.) < ве́даць. Станаўленне бел. лексем адбывалася пад уплывам польск. poświadczenie, poświadczyć, świadek ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пасе́сар ’часовы ўладальнік маёнтка’ (Нас.), ст.-бел. посесоръ (посессоръ, поссесоръ, поссессоръ) ’уладальнік, арандатар’ (1594 г.) запазычаны са ст.-польск. posesor, possessor, якія з лац. possessor ’уладальнік’, ’уладар’ (Булыка, Лекс. запазыч., 73).⇉,
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пасмяховіска, драг. посміховыско ’пасмешышча’ (Лучыц-Федарэц). Укр. посміховисько ’тс’. У выніку кантамінацыі ст.-слав. посмахатн еж ’кпіць’ і ст.-бел. пасмевіска ’кпіны, пасмешышча’ (1540 г.), якое са ст.-польск. pośmiewisko ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Патры́цый ’прадстаўнік родавай знаці (у Рыме)’, ’багаты бюргер (у Германіі)’, ст.-бел. патрицый (XVII ст.) запазычана са ст.-польск. patrycyjusz ’тс’, якое з лац. patricius ’старажытнарымскі шляхціц’ (Булыка, Лекс. запазыч., 26).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)