ці́нькаць, -аю, -аеш, -ае; незак. (разм.).

Утвараць гукі, падобныя на «цінь-цінь» (пра птушак).

Цінькае сініца на асіне.

|| аднакр. ці́нькнуць, -ну, -неш, -не; -ні.

|| наз. ці́ньканне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шамаце́ць, -мачу́, -маці́ш, -маці́ць; -маці́м; -маціце́, -маця́ць; -маці́; незак.

Шапацець, шумець; утвараць лёгкі шум, шорах, кратаючы што-н.

Шамацела, ападаючы, лісце.

Не шамаці паперай.

|| наз. шамаце́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шумлі́вы¹, -ая, -ае.

1. Схільны шумець, утвараць шум¹ (у 1 знач.).

Шумлівыя дзеці.

2. Які суправаджаецца шумам, ажыўленнем, напоўнены шумам¹.

Шумлівая гульня.

Шумлівая вуліца.

|| наз. шумлі́васць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

бу́лькаць, -аю, -аеш, -ае; незак.

Утвараць гукі, падобныя на тыя, якія бываюць пры кіпенні або пераліванні вады.

Булькае ручай.

|| аднакр. бу́лькнуць, -ну, -неш, -не; -ні.

|| наз. бу́льканне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

буркава́ць, -ку́ю, -ку́еш, -ку́е; -ку́й; незак.

1. Утвараць характэрныя для галубоў гукі.

Галубы буркуюць.

2. перан. Лагодна і пяшчотна размаўляць (жарт.).

Маладыя буркуюць у куточку.

|| наз. буркава́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

жмуля́каць

‘чмякаць - утвараць гукі, характэрныя для хадзьбы па гразі, забалочаным месцы і пад.; ісці па чым-небудзь мокрым, гразкім, утвараючы характэрныя гукі’

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. жмуля́каю жмуля́каем
2-я ас. жмуля́каеш жмуля́каеце
3-я ас. жмуля́кае жмуля́каюць
Прошлы час
м. жмуля́каў жмуля́калі
ж. жмуля́кала
н. жмуля́кала
Загадны лад
2-я ас. жмуля́кай жмуля́кайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час жмуля́каючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

пукчэ́ць

‘утвараць пуканне ад бражэння; рыкаць, бурчаць, злосна мармытаць, гаварыць пра сябе што-небудзь і без прамога дапаўнення’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. пукчу́ пукчы́м
2-я ас. пукчы́ш пукчыце́
3-я ас. пукчы́ць пукча́ць
Прошлы час
м. пукчэ́ў пукчэ́лі
ж. пукчэ́ла
н. пукчэ́ла
Загадны лад
2-я ас. пукчы́ пукчы́це
Дзеепрыслоўе
цяп. час пукчучы́

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

шу́ргаць

‘утвараць шум; хадзіць, не падымаючы ног; абмацваць рукой што-небудзь (без прамога дапаўнення: шоргаць па чым-небудзь); ліць (пра дождж)’

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. шу́ргаю шу́ргаем
2-я ас. шу́ргаеш шу́ргаеце
3-я ас. шу́ргае шу́ргаюць
Прошлы час
м. шу́ргаў шу́ргалі
ж. шу́ргала
н. шу́ргала
Загадны лад
2-я ас. шу́ргай шу́ргайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час шу́ргаючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

трашча́ць, -чу́, -чы́ш, -чы́ць; -чы́м, -чыце́, -ча́ць; -чы́; незак.

1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Утвараць трэск.

Лёд трашчыць.

2. Утвараць гукі, падобныя на трэск (пра насякомых).

Т. начныя цвыркуны.

3. перан. Хутка, многа, не змаўкаючы гаварыць.

Яна можа т. гадзіну без перапынку.

4. перан. Быць напярэдадні краху, распаду; знаходзіцца пад пагрозай зрыву.

План па перавозках грузаў трашчыць.

5. Пра вельмі моцны мароз.

На двары трашчыць мароз.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Тата́хкаць ’утвараць мерныя адрывістыя гукі’ (ТСБМ). Гукапераймальнае, параўн. тахаць, гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)