утвара́ць

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. утвара́ю утвара́ем
2-я ас. утвара́еш утвара́еце
3-я ас. утвара́е утвара́юць
Прошлы час
м. утвара́ў утвара́лі
ж. утвара́ла
н. утвара́ла
Загадны лад
2-я ас. утвара́й утвара́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час утвара́ючы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

утвара́ць несов., в разн. знач. образо́вывать; см. утвары́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

утвара́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да утварыць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

утвара́ць, утвары́ць bílden vt, gestálten vt; scháffen* vt (стварыць); gründen vt, begründen vt, stíften vt (заснаваць); éinsetzen vt (камісію і г. д.)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

утвары́ць, -вару́, -во́рыш, -во́рыць; -во́раны; зак., што.

1. Стварыць сабой, выклікаць сабой узнікненне чаго-н.

Лініі ўтварылі прамы вугал.

Вада ўтварыла ў зямлі паглыбленне.

2. Арганізаваць, заснаваць.

У. ваенна-палітычны саюз.

3. Зрабіць што-н. нечаканае, непажаданае, напракудзіць (разм.).

Ай, што вы, дзеці, тут утварылі!

|| незак. утвара́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. утварэ́нне, -я, н. (да 1 і 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

утвара́цца несов., возвр., страд. образо́вываться; см. утвары́цца, утвара́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

constitute [ˈkɒnstɪtju:t] v.

1. склада́ць, утвара́ць

2. fml ствара́ць

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

pluralize, BrE -ise [ˈplʊərəlaɪz] n. ling. утвара́ць фо́рму мно́жнага лі́ку

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

страката́ць, стракачу́, страко́чаш, страко́ча; стракачы́; незак.

Утвараць строкат (пра насякомых, птушак); утвараць рэзкія кароткія і частыя гукі (пра матор, кулямёт і пад.).

Стракаталі конікі.

Сарока стракоча.

Стракатаў аўтамат.

|| наз. страката́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ча́ўкаць, -аю, -аеш, -ае; незак.

1. Утвараць пры жаванні, ядзе характэрныя гукі губамі і языком; есці, прыцмокваючы.

2. Утвараць гукі, характэрныя для хадзьбы па гразі; чвякаць.

Гразь чаўкала пад ботамі.

|| наз. ча́ўканне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)