Verbum

bléiben

* vi (s)

1) застава́цца; знахо́дзіцца

am Lében ~ — застава́цца жывы́м

2) застава́цца (кім-н.)

er bleibt mein Freund — ён застае́цца маі́м ся́брам

er bleibt sich ímmer gleich — ён заўсёды ве́рны сабе́

3) (bei D) застава́цца (пры чым-н.)

bei séiner Méinung ~ — застава́цца пры сваёй ду́мцы

bei der Sáche ~ — не адхіля́цца ад тэ́мы

ich bléibe dabéi — я насто́йваю на гэ́тым

es bleibt dabéi! — так вы́рашана!, так таму́ і быць!

wo bleibt er? — дзе гэ́та ён (цяга́ецца)?

bléibe rúhig! — будзь спако́йны!

in Kontákt ~ — захо́ўваць канта́кт

~ lássen* — vt пакіда́ць, не чапа́ць

er sóllte das ~ lássen — ён не паві́нен быў гэ́тага рабі́ць

rein

1. a

1) чы́сты, незабру́джаны;

~ hálten* захо́ўваць чысцінр

2) чы́сты, аха́йны;

~ máchen чы́сціць;

~en Tisch máchen пако́нчыць з чым-н.

3) чы́сты, сумле́нны, праўдзі́вы

◊ éine ~e Wéste háben быць не запля́мленым

4) чы́сты, пра́вільны (вымаўленне)

5) чы́сты, без даме́шку;

~er Wein éinschenken гавары́ць шчы́ра [адкры́та]

6) чы́сты, абсалю́тны;

das war ein ~es Glück гэ́та было́ про́ста шча́сце [быў шчаслі́вы вы́падак];

~er Únsinn чы́стая лухта́, глу́пста

7) ins Réine schréiben* піса́ць на́чыста;

etw. ins Réine bríngen* вы́ясніць што-н.;

mit etw. (D) im Réinen sein цсна прадстаўля́ць сабе́ што-н.

2. adv

1) чы́ста;

álles ~ áufessen* з’е́сці ўсё на́чыста

2) до́бра, чы́ста (працаваць)

3) разм. зусі́м, ца́лкам;

~ gar nichts зусі́м [ ро́ўна] нічо́га

réißen*

1. vt

1) рваць, адрыва́ць, зрыва́ць, вырыва́ць, разрыва́ць, раздзіра́ць;

in Fétzen ~ рваць на кава́лкі;

j-n ins Verdérben ~ загубі́ць каго́-н.

2) ту́заць, цягну́ць, то́ргаць, рваць;

éinen Zahn ~ вы́рваць зуб;

es reißt mich [mir] in állen Glíedern у мяне́ баля́ць усе́ ко́сці;

j-n hin und her ~ назаля́ць, дакуча́ць каму́-н., пастая́нна турбава́ць [ту́заць] каго́-н.

3): etw. an sich (A) ~ прысво́іць (сабе́) што-н.;

die Macht an sich ~ захапі́ць ула́ду

2. vi (an D) ту́заць (за што-н.)

2) рва́цца, разрыва́цца;

der Stoff reißt матэ́рыя рве́цца;

mir riss die Gedúld маё цярпе́нне ло́пнула

3. ~, sich

(um A) бі́цца, змага́цца;

sich um die Wáren ~ раскупля́ць тава́ры нарасхва́т

vor

1.

prp (А – на пытанне «куды?», D – на пытанне «дзе», «калі»?)

1) пе́рад (у прасторавым значэнні)

ein Kilóméter ~ dem Dorf — адзі́н кіламе́тр да вёскі

~ das Tor géhen* — вы́йсці за варо́ты

~ sich (A) hin brúmmen — мармыта́ць сабе́ пад нос

2) пе́рад, да (у тэмпаральным значэнні)

~ Sónnenuntergang — пе́рад захо́дам со́нца

zehn Minúten ~ fünf — без дзесяці́ (хвілі́н) пяць

nicht ~ acht — не ране́й васьмі́

3) таму́ наза́д

~ drei — Jáhren тры гады́ таму́ наза́д

4) ад (аб прычыне)

~ Angst — ад стра́ху

5) ад (каго-н., чаго-н. – бараніць і г.д.)

~ etw. schützen [wárnen] — барані́ць [перасцерага́ць] ад чаго́-н.

6)

~ állem — перш за ўсё

2.

adv

~! — напе́рад!

nach wie ~ — па-ране́йшаму

an

1.

prp

1) (D – на пыт. «дзе?») пры, ля, каля́, по́бач

~ der Wand — на сцяне́

2) (на пыт. «калі?») у

~ fréien Tágen — у во́льныя [свабо́дныя] дні

am Mórgen — ра́ніцай

3) за

~ der Hand führen — ве́сці за руку́

4) пераклад залежыць ад беларускага кіравання: die Schuld líegt ~ dir гэ́та твая́ віна́

~ etw. krank sein — хварэ́ць на што-н.

5) (a – на пыт. «куды?») на, да

~ den fluss — на раку́

bis ~ — да

bis ~ den Wald — да ле́су

ich hábe éine Bítte ~ Sie — у мяне́ да Вас про́сьба, я ма́ю да Вас про́сьбу

2.

adv:

von heute ~ — з сённяшняга дня

von jetzt ~ — ад [з] гэ́тага ча́су

◊ ~ und für sich — само́ сабо́й, само́ па сабе́

Zahn

m -(e)s, -Zähne

1) зуб

éinen ~ zíehen* — вырыва́ць зуб

die Zähne flétschen — вы́скаліць [вы́шчарыць] зу́бы, ска́ліць зу́бы

mit den Zähnen knírschen — скрыгата́ць зуба́мі

mit den Zähnen kláppern — ля́скаць зуба́мі (ад холаду і г.д.)

etw. zwíschen den Zähnen múrmeln — мармыта́ць што-н. скрозь зу́бы

◊ j-n auf den Zähnen fühlen — прашчу́пваць каго́-н.

die Zähne in die Wand háuen — ≅ пакла́сці зу́бы на палі́цу

Háare auf den Zähnen háben — быць зуба́стым

éinen ~ auf [gégen] j-n háben — мець зуб на каго́-н.

sich (D) an etw. (D) Zähne áusbeißen* — разм. палама́ць сабе́ зу́бы на чым-н.

die Zähne hében* — е́сці што-н. неахво́тна; ≅ круці́ць но́сам

◊ Áuge um Áuge, ~ um ~ — во́ка за во́ка, зуб за зуб

2) тэх. зубе́ц