Verbum

Tat

f -, -en учы́нак, чын; спра́ва; дзе́янне

éine gróße ~ — по́дзвіг

éine édle ~ vollbríngen* — здзе́йсніць высакаро́дны ўчы́нак

éine schlímme ~ begéhen* — зрабі́ць дрэ́нны ўчы́нак

in der ~ — напра́ўду, сапраўды́

in die ~ úmsetzen — ажыццяві́ць, здзе́йсніць

auf fríscher ~ ertáppen — злаві́ць на ме́сцы злачы́нства

j-m mit Rat und ~ zur Séite stéhen* — дапамага́ць каму́-н. сло́вам і спра́вай

Hut

I

m -(e)s, Hüte

1) капялю́ш

den ~ áufsetzen — надзе́ць капялю́ш

den ~ lüften [zíehen*] — прыўзня́ць капялю́ш (для прывітання)

~ ab! — ша́пкі дало́ў!

únter éinen ~ kómmen* — перан. стаць аднаду́мцамі, аб’ядна́цца

víele Köpfe únter éinen ~ bríngen* — аб’ядна́ць ро́зныя ду́мкі [по́гляды], дабі́цца аднагало́снасці

j-n únter dem ~ háben — злаві́ць каго́-н. у па́стку, ашука́ць каго́-н.

der ~ wird Íhnen hoch géhen* — ≅ Вы аж рот разцвіце ад дзі́ва

◊ wie der Kopf, so der ~ — ≅ які́ пан, такі́ і капта́н

2) тэх. гало́ўка, капялю́шык

II

f - ахо́ва, засцяро́га

auf der ~ sein — быць напагато́ве

in gúter ~ sein — быць у небяспе́цы

hálten

*

1.

vt

1) трыма́ць

j-n an [bei] der Hand ~ — трыма́ць каго́-н. за руку́

2) выко́нваць (што-н.), прытры́млівацца (чаго-н.)

Diät ~ — прытры́млівацца дые́ты

3) (für A) лічы́ць, прыма́ць (за каго-н., што-н.)

ich hálte ihn für méinen Freund — я лічу́ яго́ сваі́м ся́брам

4) выступа́ць (з чым-н)

éinen Vórtrag ~ — чыта́ць дакла́д

den Mund ~ — трыма́ць язык за зуба́мі

j-n beim Wórte ~ — злаві́ць каго-н. на сло́ве

Rat ~ — ра́іцца

2.

vi

1) спыня́цца

der Zug hält — цягні́к спыня́ецца

2) (auf A) надава́ць значэ́нне (чаму-н.), ува́жліва ста́віцца (да чаго-н.)

auf séine Gesúndheit ~ — сачы́ць за сваі́м здаро́ўем

3.

(sich)

1) трыма́цца

sich ábseits ~ — трыма́цца ўбаку́

2) прытры́млі- вацца (чаго-н.)

gréifen

* vt, vi (nach D, an A, in A, bei D)

1) хапа́ць, схапі́ць (каго-н., што-н.), хапа́цца (за што-н.); браць, узя́ць; лаві́ць, злаві́ць (каго-н., што-н.)

die Säge greift gut — піла́ бярэ́ до́бра

j-n beim Krágen ~ — узя́ць каго́-н. за каршэ́нь [каўне́р]

an den Kopf ~ — хапа́цца за галаву́ (ад здзіўлення)

◊ das greift an den Béutel — гэ́та б’е па кішэ́ні

falsch ~ — памыля́цца

zu hoch ~ — запрасі́ць на́дта вялі́кую су́му (грошай)

zu weit ~ — зайсці́ на́дта далёка [зана́дта хапі́ць]

um sich ~ — хапа́ць вако́л сябе́ рука́мі; распаўсю́джвацца (пра агонь і г. д.)

ins Léere ~ — не мець [не знайсці́] апо́ры

2) бра́цца, узя́цца (за што-н.), звярта́цца (да чаго-н.)

nach dem Buch ~ — узя́цца за кні́гу, пача́ць чыта́ць

zu den Wáffen ~ — узя́цца за збро́ю

zur Flásche ~ — пача́ць піць запо́ем, запі́ць

néhmen

* vt

1) браць, узя́ць; хапа́ць, прыма́ць

j-n an [bei] der Hand ~ — узя́ць каго́-н. за руку́

sich (D) ein Béispiel an j-m ~ — узя́ць [браць] пры́клад з каго́-н.

j-n beim Wort ~ — злаві́ць каго́-н. на сло́ве

2) узя́ць, заваява́ць, адо́лець

éine Stadt ~ — узя́ць [захапі́ць] го́рад

3) браць, выбіра́ць

etw. zum Múster ~ — узя́ць што-н. за ўзо́р

4) узя́ць, браць, атрыма́ць, набыва́ць

Wáren auf Kredít ~ — браць тава́ры ў крэды́т

Stúnden ~ — браць уро́кі

◊ den Ábschied ~ — пайсці́ ў адста́ўку

von j-m Ábschied ~ — развіта́цца з кім-н.

5) адабра́ць, пазба́віць

j-m etw. ~ — адабра́ць што-н. у каго́-н.

j-m die Éhre ~ — зга́ньбіць, абнясла́віць каго́-н.

sich (D) das Lében ~ — пазба́віць сябе́ жыцця́

es sich (D) nicht ~ lássen* — не адмаўля́цца ад чаго-н.; не адмо́віць сабе́ ў чым-н.

6) успрыма́ць, разуме́ць

~ Sie es, wie Sie wóllen! — разуме́йце гэ́та як хо́чаце!

etw. érnst ~ — прыма́ць што-н. сур’ёзна

im Grúnde genómmen… — ула́сна ка́жучы

7) прыма́ць, вы́піць, праглыну́ць (лякарства і г.д.)

etw. zu sich (D) ~ — з’е́сці што-н., перакусі́ць

8) садзі́цца (у аўтобус і г.д.)

9)

Scháden ~ — пане́сці стра́ту, пацярпе́ць

Kénntnis von etw. (D) ~ — прыня́ць да ве́дама, заўва́жыць што-н.

éinen Ánlauf ~ — браць разбе́г, разбе́гчыся; паспрабава́ць пача́ць (рабіць што-н.)

Platz ~ — се́сці, прысе́сці

ein Énde ~ — канча́цца, ско́нчыцца

10)

etw. in Ángriff ~ — пачына́ць што-н., прыступа́ць да чаго́-н.

etw. in Empfáng ~ — атрыма́ць, прыма́ць што-н.

j-n in Schutz ~ — узя́ць каго́-н. пад сваю́ ахо́ву