Verbum

hérgehen

*

1.

vi (s):

1) падхо́дзіць, наблі- жа́цца

hínter j-m ~ — ісці́ за кім-н.

nében j-m ~ — ісці́ по́руч з кім-н.

2)

über j-n ~ — прабіра́ць каго́-н., выгаво́рваць каму́-н.

2.

vimp

es geht hier laut her! — тут ве́льмі шу́мна, тут тако́е ро́біцца!

Strang

m -(e)s, Stränge

1) вяро́ўка, кана́т, лі́на

2) пастро́нак

über den ~ schlágen* — распусці́цца, адбі́цца ад рук; узя́ць [хапяну́ць] праз ме́ру, вы́йсці з ра́мак дазво́ленага

◊ wenn álle Stränge réißen — на благі́ кане́ц

über die Stränge schlágen* — выхо́дзіць за ра́мкі дазво́ленага

an éinem ~ zíehen* — рабі́ць агу́льную спра́ву

wíeder

a (і)зно́ў

~ und (ímmer) ~ — усё зноў і зноў

hin und ~ — ча́сам

für [um] nichts und ~ nichts — ні за што ні пра што

er wäre mítgegangen, áber auch ~ nicht — з аднаго́ бо́ку, ён пайшо́ў бы з усі́мі, а з друго́га бо́ку, магчы́ма, і не

~ áufnehmen — аднаўля́ць (справу, сувязі); (in A) аднаўля́ць сябро́ўства (у партыі і г.д.), прыма́ць наза́д (у арганізацыю)

~ áuftauchen — зноў вы́плыць; з’яві́цца зноў

~ éinfallen* — зноў прыхо́дзіць у галаву́

~ éinsetzen [éinstellen] — аднаўля́ць (на пасадзе, у правах)

~ gútmachen — выпраўля́ць (віну); кампенсава́ць

~ hérrichten — выпраўля́ць, папраўля́ць

~ erzählen — перака́зваць

~ erzéugen — узнаўля́ць, аднаўля́ць

~ ságen — паўтара́ць; перадава́ць, перака́зваць

Punkt

m -es, -e

1) кро́пка, пункт

éinen ~ sétzen [stéllen, máchen] — ста́віць кро́пку

2) (у спалучэнні з указаннем часу) ро́ўна, дакла́дна

~ vier Uhr — дакла́дна ў чаты́ры гадзі́ны

3) кро́пка (геаграфічная), ме́сца

4) пункт, арты́кул

~ für ~ — пункт за пу́нктам, арты́кул за арты́кулам

5) мо́мант, ме́сца

den wúnden ~ tréffen* — закрану́ць балю́чае ме́сца, закрану́ць за жыво́е

6) спарт. ачко́

~e hólen — набіра́ць ачкі́

~е búchen — ве́сці лік ачка́м

j-n nach ~en schlágen* — перамагчы́ каго́-н. па ачка́х

7) пыта́нне

an éinen kítzligen ~ kómmen* — закрану́ць казытлі́вае пыта́нне

◊ das ist ein ~ für sich — гэ́та асо́бая спра́ва

auf dem ~ sein [stéhen*] etw. zu tun — мець наме́р зрабі́ць што-н.

der spríngende ~ — гало́ўнае, су́тнасць спра́вы

zúziehen

*

1.

vt

1) прыця́гваць

sich (D) etw. ~ — набы́ць што-н.; выкліка́ць (падазрэнне і г.д.)

sich (D) éine Erkältung ~ — схапі́ць прасту́ду

2) заця́гваць (вузел); зашмо́ргваць, заве́шваць (заслону)

die Tür ~ — зачыні́ць (за сабо́ю) дзве́ры

2.

vi (s) пасялі́цца на но́вым ме́сцы

aus éiner ánderen Stadt hierhér ~ — перасялі́цца сюды́ з друго́га го́рада

Jahr

n -(e)s, -e год

von ~ zu ~ — з го́ду ў год, з ко́жным го́дам

ein hálbes ~ — паўго́да

ein gánzes ~ hindúrch — кру́глы год

~ für ~ — год за го́дам

vor zwei ~en — два гады́ таму́ наза́д

pro ~, im ~ — у год

übers ~ — праз год

drei ~e lang — на праця́гу трох гадо́ў

seit ~ und Tag — даўны́м-даўно́

in die ~e kómmen* — (са)ста́рыцца

in den bésten ~en — у ро́сквіце сіл

er ist schon bei ~en — ён ужо́ пажылы́ чалаве́к

únter

I

prp

1) (a – на пытанне «куды́?», D – на пытанне «дзе?») пад

~ dem Tisch — пад стало́м

~ den Tisch — пад стол; сяро́д, памі́ж

er saß ~ den Zú- schauern — ён сядзе́ў памі́ж [сяро́д] гледачо́ў

2) (D) ніжэ́й, ме́ней, менш

etw. ~ dem Preis verkáufen — прада́ць што-н. ніжэ́й цаны́

nicht ~ zehn Jáhren — не маладзе́й за дзе́сяць гадо́ў

3) (D) пры, з, пад

~ der Bedíngung — пры ўмо́ве, з умо́вай

~ Tränen — са сляза́мі, з пла́чам

4) пры, y час(д)

~ Wílhelm I. — пры Вільге́льме Пе́ршым

5) ад (з прычы́ны)

~ der Hítze léiden* — паку́таваць [марне́ць] ад спёкі

II

a (ужываецца толькі ў поўных формах)

1) ніжэ́йшы

die ~e Stúfe — ніжэ́йшая ступе́нь адука́цыі

die ~en Schúlklassen — пачатко́выя [мало́дшыя] кла́сы

2) ні́жні

die ~e Élbe — ні́жняе цячэ́нне Лльбы

Schritt

m (-e)s, -e

1) крок

éinen ~ tun* — зрабі́ць крок

im ~! — кро́кам!

Fáhrzeuge ~! — е́хаць кро́кам! (надпіс на вуліцы)

~ hálten* — ісці́ ў нагу́

auf ~ und Тritt — на ко́жным кро́ку, штокро́ку

aus dem ~ fállen* — збі́цца з кро́ку [та́кту]

~ für ~ — крок за кро́кам

bleib mir drei ~ vom Léibe — не падыхо́дзь да мяне́; адста́нь ад мяне́; не прыстава́й да мяне́

2) крок, учы́нак

3) pl кро́кі, мерапрые́мствы

~е tun* [éinleiten, unternéhmen*] — прыня́ць кро́кі [ме́ры]

sich (D) álle wéiteren [nótwendigen] ~e vórbehalten* — пакі́нуць за сабо́й пра́ва прыня́ць усе́ неабхо́дныя кро́кі [ме́ры]