gében
1.
1) дава́ць
2) дава́ць, падава́ць, праця́гваць
3) дава́ць, уруча́ць
4) дава́ць (даваць у карыстанне
5) дава́ць, арганізо́ўваць, нала́джваць, спраўля́ць
6)
7)
8)
9)
2.
3.
1) аддава́цца, упада́ць
2) трыма́ць сябе́, паво́дзіць сябе́
3) прахо́дзіць, утрэ́сціся
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
сядзе́ць, сяджу, сядзіш, сядзіць; сядзім, седзіце, сядзяць;
1. Займаць такое становішча, пры якім тулава апіраецца на што‑н. ніжняй сваёй часткай.
2. Знаходзіцца, быць дзе‑н.; праводзіць час дзе‑н., у каго‑н. доўга, пастаянна.
3. Знаходзіцца ў стане бяздзейнасці, нічога не рабіць.
4.
5. Быць у зняволенні; быць пазбаўленым свабоды.
6.
7.
8. Хавацца ў засадзе, тайна размяшчацца дзе‑н.
9.
10.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ба́чыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць;
1.
2. Сустракаць каго‑, што‑н.
3. Уяўляць у думках.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
садзі́ць, саджу, садзіш, садзіць;
1. Запрашаць або прымушаць заняць якое‑н. месца.
2. Прызначаць, уладкоўваць на якую‑н. пасаду.
3. Пасяляць дзе‑н. (для вядзення гаспадаркі).
4. Знявольваць, пазбаўляць волі.
5.
6. Закопваць у зямлю карані саджанцаў, клубні і пад. з мэтай вырошчвання раслін.
7. Змяшчаць у гарачую печ, сушню для выпякання, сушэння.
8. Змяшчаць за рамку (фотаздымкі).
9.
10. і
11.
12. Угрузіўшы ў што‑н. вязкае, гразкае, даць завязнуць, засесці.
13. Наносіць, прышываць што‑н. на якую‑н. паверхню (плямы, латкі і пад.).
14.
15.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
то́нкі, ‑ая, ‑ае.
1. Невялікі ў папярочным сячэнні;
2. Невялікі ў абхваце; не тоўсты, вузкі ў косці (пра чалавека, яго фігуру, часткі цела).
3. Невялікі па шырыні, вузкі.
4. Высокі (пра гукі, голас).
5. Які складаецца з дробненькіх часцінак.
6. Складаны, выкананы з вялікай увагай, умела, па-мастацку.
7. Ледзь прыкметны, які з цяжкасцю адрозніваецца.
8. Прыемны сваёй вытанчанасцю, не рэзкі (пра смак, пах і пад.).
9. Тактычны, далікатны (пра чалавека, яго душу).
10. Які вылучаецца розумам, густам, праніклівасцю, глыбокім веданнем справы.
11. Гібкі, праніклівы, які схоплівае малапрыметнае (пра розум, мысленне).
12. Не адразу прыкметны, які тоіцца ў глыбіні чаго‑н.; такі, да якога трэба даходзіць, дазнавацца.
13. Дасканала арганізаваны і дакладны па выніках.
14. Чуллівы, які ўспрымае самыя слабыя раздражненні (пра органы пачуццяў і іх дзейнасць).
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
néhmen
1) браць, узя́ць; хапа́ць, прыма́ць
2) узя́ць, заваява́ць, адо́лець
3) браць, выбіра́ць
4) узя́ць, браць, атрыма́ць, набыва́ць
5) адабра́ць, пазба́віць
6) успрыма́ць, разуме́ць
7) прыма́ць, вы́піць, праглыну́ць (лякарства і г.д.)
8) садзі́цца (у аўтобус і г.д.)
9)
10)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
máchen
1.
1) рабі́ць; вырабля́ць, выко́нваць
2) склада́ць, раўня́цца
2) прыво́дзіць у пара́дак
3) з’яўля́цца, быць (кім-н.)
4) заключа́ць (саюз), утвара́ць (грамадства)
5) мець вы́нікам
6) падыма́ць, рабі́ць (шум)
7) завяршы́ць, зрабі́ць
8) рабі́ць, прычыня́ць, выкліка́ць
9) рабі́ць (
10)
2.
1)
2) (in
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Weg
1) даро́га, шлях (тс. перан.)
2) спо́саб, шлях, сро́дак
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
АДЗЕ́ННЕ,
штучнае покрыва цела чалавека; у шырокім сэнсе ўключае галаўныя ўборы, абутак і
Адзенне ўзнікла ў сярэднім старажытнакаменным веку і прайшло складаны шлях эвалюцыі. Як
Вытокі
Літ.:
Маслова Г.С. Народная одежда русских, украинцев и белорусов в XIX — начале XX
Беларускае народнае адзенне.
Каминская Н.М. История костюма. М., 1977;
Раманюк М.Ф. Беларускае народнае адзенне: [Альбом].
Яго ж. Народны касцюм Чачэрска і ваколіц: Канец XIX — сярэдзіна XX стст.
Раманюк М., Ліцвінка В., Раговіч У. Песні і строі Піншчыны. Слонім, 1994.
М.Ф.Раманюк.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
хадзі́ць
1.
2. ходи́ть, дви́гаться;
3. пасти́сь;
◊ хо́дзяць чу́ткі — хо́дят слу́хи;
язы́к гла́дка хо́дзіць — язы́к хорошо́ подве́шен (приве́шен);
х. фе́ртам — ходи́ть фе́ртом;
х. як цень — (за кім) ходи́ть как тень (за кем);
х. хо́дырам — ходи́ть ходуно́м;
х. на галаве́ — ходи́ть на голове́;
х. го́галем — ходи́ть го́голем;
х. ко́зырам — ходи́ть ко́зырем;
х. па стру́нцы — ходи́ть по стру́нке;
х. у агло́блях — ходи́ть в корню́ (кореннико́м);
пад стол пяшко́м х. — под стол пешко́м ходи́ть;
далёка х. не трэ́ба — далеко́ ходи́ть не ну́жно;
х. як пад зямлёй — ходи́ть как под землёй;
х. на па́льчыках — ходи́ть на цы́почках;
х. на часа́х (на пары́) — быть на сно́сях;
па рука́х х. — по рука́м ходи́ть;
х. у запрэ́жцы — ходи́ть в упря́жке;
х. па зямлі́ — ходи́ть по земле́;
х. у пазы́чкі — одолжа́ться;
у зо́лаце х. — в зо́лоте ходи́ть;
х. з то́рбай — ходи́ть по́ миру;
хадзі́ць на за́дніх ла́пках — ходи́ть на за́дних ла́пках;
х. па ні́тачцы — ходи́ть по ни́точке;
галава́ хо́дзіць (ідзе́) кру́гам — голова́ хо́дит (идёт) кру́гом;
ваўко́ў бая́цца — у лес не х. —
хо́дзіць ці́ха, а ду́мае лі́ха —
хто по́зна хо́дзіць, той сам
хадзі́ў бы ў зло́це, каб не дзі́рка ў ро́це —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)