тамада́, ‑ы, ДМ ‑дзе, м.
Асоба, якая вядзе банкет. Дзе абвалаў, вадаспадаў Рэха гэткае лунае, Што не чутна, за каго там Тамада тост абвяшчае. Зразумела, пераможцам. Танк. Шалва Дад[ыя]ні — нязменны тамада і мудры гаспадар стала — сядзіць разам з Эдуардам Людвігавічам і Уладзімірам Кавальскім. Хведаровіч.
[Грузінскае.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
упаі́ць, упаю, упоіш, упоіць; зак., каго.
Разм. Напаіць дап’яна. [Іван:] — Мяне не ведаеш, Тацяна, Гарэлкай цяжка ўпаіць. Па тым, што выпіў я, да рана Гатоў нагамі малаціць. Танк. Хлопцы знайшлі Хомку, пацягнулі з сабою і ўпаілі нейкаю бурдою — мешанінаю гарэлкі з півам і салодкаю вадою. Гарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
асмужы́ць, асмужыць; зак.
1. што. Зацягнуць, накрыць смугою, туманам, інеем і пад.
2. каго-што. Абпаліць, апячы сонцам; абветрыць. Колькі я пражыву, не ведаю. А хацелася б шмат пражыць, Навальніцамі ўсіх і ветрамі Вусны ўдосталь свае асмужыць. Бураўкін. Яе [песню] асмужыць сонцам поўдзень, Асвеціць полюса брыльянт. Танк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кірмашава́ць, ‑шую, ‑шуеш, ‑шуе; незак.
Разм. Прымаць удзел у кірмашы. І хоць не з такім хваляваннем сягоння За свет, у краіны заморскія еду, Як некалі ехаў праз родныя гоні Па дровы, па сена, кірмашаваць з дзедам. Танк. Усё кірмашуе, пакуль грош за пазухай чуе. З нар.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
забяле́ць, ‑ее; зак.
1. Пачаць бялець, стаць белым. Ужо забялеў золак першага дня новага года, калі Рыгор крыху заснуў. Гартны. Забялелі, зружавелі яблыні і вішні. Бялевіч.
2. Вылучыцца сваім белым колерам, паказацца (пра што‑н. белае). Наперадзе забялелі палаткі. □ Азёры, азёры, азёры ў далі забялелі. Танк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
неперамо́жны, ‑ая, ‑ае.
Такі, якога нельга перамагчы. Як непераможны асілак, Кастрычнік ідзе па зямлі. Аўрамчык. Народ устане з новай сілай Непераможны, горды, грозны. Танк. // Такі, якому цяжка процістаяць; непераадольны. Гэты праект захапіў дзядзьку Марціна сваёю простасцю і ў той жа час непераможнаю сілаю свайго доваду. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пала́, ‑ы; мн. полы, ‑аў; ж.
1. Тое, што і крысо. Полы кажушка канчаліся пашматованымі, абтрэпанымі лахманамі, якія .. пры ветры рабілі вельмі смешныя рухі. Колас.
2. Кавалак тканіны ў натуральную шырыню (як саткана); полка. На ёй [вясне] — хусцінка ў мігценні зор, На ёй — сукенка ў дванаццаць пол. Танк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
свабодалюбі́вы, ‑ая, ‑ае.
Які любіць свабоду, незалежнасць, які імкнецца да свабоды, незалежнасці. Свабодалюбівыя народы. // Прасякнуты любоўю да свабоды, незалежнасці, які выражае імкненне да іх. Свабодалюбівыя погляды. Свабодалюбівыя вершы. □ Нічога, нічога, што тысячы лі Пралеглі паміж франтавой паласой, Паміж рубяжамі карэйскай зямлі І песняй свабодалюбівай маёй! Танк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фуга́с, ‑а, м.
1. Зарад выбуховага рэчыва, які закладваецца ў зямлю або пад вадой і ўзрываецца пры праходжанні праціўніка ў гэтым месцы. Танк падарваўся на закладзеным фугасе. Лынькоў.
2. Разм. Фугасная бомба. Хваля за хваляй наплывалі «юнкерсы» і «месеры». Разам з фугасамі скідвалі бак з бензінам. «Звязда».
[Фр. fougasse ад лац. focus — агонь.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цецеруко́вы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да цецерука. Цецеруковае такаванне. □ І хоць след цецеруковы Замятуць уміг вятры, Аж да дня ў падснежных сховах Цепліцца святло зары. Танк.
2. у знач. наз. цецеруко́выя, ‑ых. Сямейства птушак атрада курыных, да якога належаць цецерукі, курапаткі, рабчыкі і пад.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)