Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 8-е выданне (правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

шаг

муж.

1) (движение ногой при ходьбе) крок, род. кроку муж.

шаг, род. шагу муж.

сделать шаг вперёд — ступіць (зрабіць) крок (шаг) наперад

крупные, мелкие шаги — буйныя, дробныя крокі (шагі)

вольный шаг — вольны крок (шаг)

размеренные (мерные) шаги — мерныя крокі (шагі)

отмерить шагами — адмераць крокамі (шагамі)

отбивать шаг — адбіваць крок (шаг)

2) (движение пешком) крок, род. кроку муж.

(поступать) хада, -ды жен.

ступа, -пы жен.

беглый шаг воен. — беглы крок

прибавить шагу — прыбавіць кроку

замедлить, ускорить шаг — прыцішыць, паскорыць крок (хаду)

скорым (быстрым) шагом — шпаркім крокам (шпаркай хадой)

тихим шагом — ціхім крокам (ціхай хадой, ступой)

плавный, твёрдый, размеренный шаг — плаўны, цвёрды, мерны крок (плаўная, цвёрдая, мерная хада, ступа)

3) перен. (действие, поступок) крок, род. кроку муж.

(мера, мероприятие) захад, -ду муж.

ложный шаг — няправільны крок

большой шаг вперёд — вялікі крок наперад

предпринять шаги — зрабіць захады

дальнейшие шаги — далейшыя захады

4) тех. шаг, род. шагу муж.

шаг зубчатого колеса — шаг зубчастага кола

шаг вперёд, два шага назад — крок наперад, два крокі назад

в двух (в нескольких) шагах отсюда — за два крокі (за некалькі крокаў) адгэтуль

двигаться (идти) гигантскими шагами — ісці гіганцкімі крокамі

дипломатический шаг — дыпламатычны крок

ловкий шаг — спрытны крок

на каждом шагу (что ни шаг) — на кожным кроку

не отступать ни на шаг — не адступаць ні на крок

не отходить ни на шаг от кого-либо — не адыходзіць (не адыходзіцца) ні на крок ад каго-небудзь

ни шагу дальше — ні кроку далей

ни шагу назад — ні кроку назад

первые шаги — першыя крокі

сделать первый шаг — зрабіць першы крок

сделать решительный шаг — зрабіць рашучы крок

шаг за шагом — крок за крокам

шагу ступить нельзя (не может) — кроку зрабіць нельга (не можа)

шагу не сделать — кроку не зрабіць

шагание

ср.

1) крочанне, -ння ср.

шаганне, -ння ср.

ступанне, -ння ср.

(ходьба) хада, -ды жен.

2) пераступанне, -ння ср., ступанне, -ння ср.

см. шагать

шагать

несовер.

1) крочыць

шагаць

(ступать) ступаць

(идти) ісці

(ходить) хадзіць

2) (через кого-что) пераступаць, ступаць

шагать через канаву — пераступаць (ступаць) цераз канаву

шагать (нога) в ногу — ісці (ступаць, крочыць) (нага) у нагу

шагающий

1) прич. які (што) крочыць

які (што) шагае

які (што) ступае

які (што) ідзе

які (што) ходзіць

які (што) пераступае

см. шагать

2) прил. шагаючы

шагающий экскаватор тех. — шагаючы экскаватар

шагистика

пренебр. шагісціка, -кі жен., маршыроўка, -кі жен.

шагнуть

совер. однокр. ступіць, зрабіць крок

шагнуць

далеко шагнуть — далёка пайсці

шагнуть не дают (нельзя) — ступіць не даюць (нельга, няможна)

шаговой, шаговый

шагавы

шаговое напряжение эл. — шагавае напружанне

шаговой электродвигатель — шагавы электрарухавік

шагом

нареч. ступою, крокам

ехать шагом — ехаць ступою

шагом марш! воен. — шагам марш!

шагомер

1) спец. крокамер, -ра муж.

2) тех. шагамер, -ра муж.

шагреневый

шчыгрынавы