Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

пресле́дователь прасле́давацель, -ля м., перасле́днік, -ка м.; (гонитель) гані́цель, -ля м.; (притеснитель) прыгнята́льнік, -ка м.;

пресле́довательница прасле́давацельніца, -цы ж., перасле́дніца, -цы ж.; гані́целька, -кі ж.; прыгнята́льніца, -цы ж.;

пресле́довать несов.

1. прасле́даваць, перасле́даваць; (гнаться) гна́цца (за кім); (гнать, подвергать гонениям) гнаць; (притеснять) прыгнята́ць, уціска́ць;

пресле́довать врага́ по пята́м прасле́даваць (перасле́даваць, гнаць) во́рага па пята́х;

реа́кция пресле́довала передовы́х де́ятелей нау́ки и культу́ры рэа́кцыя прасле́давала (перасле́давала, прыгнята́ла, уціска́ла) перадавы́х дзе́ячаў наву́кі і культу́ры;

2. перен. не дава́ць спако́ю (каму, чаму); (угнетать) гнясці́; (мучить) му́чыць; (докучать) дакуча́ць, надакуча́ць; назаля́ць (каму, чаму); (донимать) дайма́ць (каго, што), дапяка́ць (каму, чаму);

мысль о мое́й оши́бке пресле́дует меня́ ду́мка аб маёй памы́лцы не дае́ мне спако́ю (му́чыць мяне́, гняце́ мяне́);

3. (стремиться к чему-л.) мець на ўва́зе (што); (стремиться к чему) імкну́цца да чаго́; (добиваться) дабіва́цца; дамага́цца (чаго); (заботиться о чём-л.) клапаці́цца (пра што), дбаць (пра што);

пресле́довать свои́ интере́сы клапаці́цца (дбаць) пра свае́ інтарэ́сы;

пресле́довать цель мець на мэ́це, ста́віць сабе́ мэ́тай;

пресле́довать коры́стные це́ли мець (ста́віць) кары́слівыя мэ́ты;

пресле́доваться страд. прасле́давацца, перасле́давацца; прыгнята́цца, уціска́цца; ме́цца на ўва́зе, ме́цца на мэ́це; дабіва́цца (чаго); дамага́цца (чаго), клапаці́цца (пра што), дбаць (пра што);

кака́я цель пресле́дуется ва́ми? яку́ю вы ма́еце на ўва́зе мэ́ту?, яку́ю вы ста́віце сабе́ мэ́ту?, чаго́ вы дамага́ецеся (дабіва́ецеся)?

преслову́тый уст., ирон. праславу́ты.

пресмыка́тельство презр. по́ўзанне, -ння ср.; (раболепство) рабале́пства, -ва ср.; (низкопоклонство) нізкапакло́нства, -ва ср.;

пресмыка́ться несов.

1. уст. по́ўзаць;

2. перен. (перед кем, чем) по́ўзаць; (раболепствовать) рабале́пстваваць; (низкопоклонничать) нізкапакло́ннічаць.

пресмыка́ющиеся мн., сущ., зоол. паўзуны́, -но́ў;

пресмыка́ющийся

1. сущ., зоол. паўзу́н, -на́ м.;

2. перен. нізкапакло́ннік, -ка м.

пре́сно нареч. прэ́сна.