Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

хвата́тьII несов., безл. (быть достаточным) хапа́ць; (доставать) става́ць;

э́того хвата́ет на всех гэ́тага хапа́е (стае́) на ўсіх;

э́того ещё не хвата́ло! разг. гэ́тага яшчэ́ не хапа́ла!

хвата́ться несов., прям., перен. хапа́цца, хвата́цца;

хвата́ться за́ голову хапа́цца за галаву́;

утопа́ющий и за соло́минку хвата́ется посл. калі́ то́пішся, і за бры́тву (меч) ухо́пішся.

хва́тит нареч., разг. хо́піць; (достаточно, довольно) до́сыць, даво́лі, бу́дзе, го́дзе;

хва́тит с вас и э́того хо́піць (бу́дзе) з вас і гэ́тага;

хва́тит дура́читься го́дзе дуры́цца;

с меня́ хва́тит з мяне́ хо́піць (даво́лі);

хва́тит! хо́піць! (даво́лі!, до́сыць!, го́дзе!); см. хвати́тьII.

хвати́тьI сов.

1. (схватить) разг. хапі́ць, хваці́ць; ухапі́ць;

хвати́ть за рука́в хапі́ць за рука́ў; см. хвата́тьI;

2. (испытать) разг. набра́цца, зазна́ць;

хвати́ть го́ря, стра́ху набра́цца го́ра, стра́ху;

3. (ударить) разг. сту́кнуць, уда́рыць; (бросить) бра́знуць, ля́снуць;

хвати́ть кулако́м по столу́ сту́кнуць (уда́рыць) кулако́м па стале́;

хвати́ть об пол бра́знуць (ля́снуць) аб падло́гу;

4. (поразить) хапі́ць; (повредить) пабі́ць; (прихватить) прыхапі́ць;

его́ хвати́л уда́р яго́ спаралізава́ла, яго́ хапі́ў уда́р;

моро́зом хвати́ло посе́вы маро́зам пабі́ла (прыхапі́ла) пасе́вы;

5. (выпить) прост. хапі́ць; ця́пнуць;

хвати́ть рю́мку хапі́ць (ця́пнуць) ча́рку;

6. (сделать что-л.) прост. урэ́заць, адпалі́ць;

хвати́ть плясову́ю пусці́цца ў ско́кі;

хвати́ть че́рез край перабра́ць ме́ру (ме́рку) (далёка хапі́ць).

хвати́тьII сов., безл. (быть достаточным) хапі́ць; стаць; см. хвата́тьII.

хвати́ться сов., разг.

1. (схватиться) хапі́цца; ухапі́цца; см. хвата́ться;

2. (обнаружить исчезновение чего-л.) хапі́цца; (начать искать) пача́ць шука́ць; (заметить пропажу) заўва́жыць; (оглядеться) агле́дзецца; (спохватиться) схамяну́цца; (броситься искать) кі́нуцца;

ты, смотри́, прово́рнее, что́бы не хвати́лись ты, глядзі́, хутчэ́й, каб не хапі́ліся (не заўва́жылі, не агле́дзеліся, не схамяну́ліся);

она́ хвати́лась су́мки яна́ пачала́ шука́ць су́мку.

хва́тка

1. хва́тка, -кі ж.;

2. (клюв) спец. дзю́ба, -бы ж.;

мёртвая хва́тка мёртвая хва́тка;

хва́ткий разг. хва́ткі.

хвать межд., в знач. сказ., разг.

1. (схватил) хоп; (уварил) стук, лясь;

2. (хватился) хоп; (оглянулся) зірк; (начал искать) пача́ў шука́ць; см. хвати́тьI, хвати́ться.

хво́йные мн., сущ., бот. хво́йныя;