Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

ну́дность ну́днасць, -ці ж.;

ну́дный ну́дны.

нужда́ ж.

1. (надобность) патрэ́ба, -бы ж.; (необходимость) неабхо́днасць, -ці ж.;

нужды и запро́сы патрэ́бы і запатрабава́нні;

испы́тывать нужду́ в ко́м-л., в чём-л. мець (адчува́ць) патрэ́бу ў кім-не́будзь, у чым-не́будзь;

без нужды́ без патрэ́бы;

в слу́чае нужды́ калі́ зда́рыцца (калі́ бу́дзе) патрэ́ба, у вы́падку патрэ́бы;

нет нужды́ няма́ патрэ́бы;

по нужде́ па неабхо́днасці;

2. (недостаток) няста́ча, -чы ж.; (бедность) бе́днасць, -ці ж.; (нищета) гале́ча, -чы ж.;

терпе́ть нужду́ цярпе́ць няста́чы;

он вы́рос в нужде́ ён вы́рас у бе́днасці (у гале́чы);

жить без нужды́ жыць бязбе́дна;

быть в нужде́ быць у бе́днасці, цярпе́ць няста́чы;

3. (затруднительное положение) ця́жкае стано́вішча; (беда) бяда́, -ды́ ж.; (несчастье) няшча́сце, -ця ср.; (горе) го́ра, -ра ср.;

помо́чь в нужде́ дапамагчы́ (памагчы́) у бядзе́ (у ця́жкім стано́вішчы);

нужды́ нет не бяда́, не ва́жна, дармо́ што;

нужда́емость

1. патрэ́бнасць, -ці ж.;

2. бе́днасць, -ці ж.; см. нужда́ 1, 2.

нужда́ться несов.

1. (быть в бедности) жыць (быць) у няста́чы (бе́днасці, гале́чы); см. нужда́ 2; цярпе́ць няста́чы; (бедствовать) гарава́ць;

он си́льно нужда́ется ён жыве́ ве́льмі бе́дна (у вялі́кай няста́чы);

2. (в ком, чём) мець (адчува́ць) патрэ́бу (у кім, чым), патрабава́ць (каго, чаго); быць жа́дным (каму, чаму);

он нужда́ется в по́мощи ён ма́е (адчува́е) патрэ́бу ў дапамо́зе;

он нужда́ется в куске́ хле́ба ён жадзён куску́ хле́ба;

нужда́ющийся

1. (находящийся в бедности) які́ (што) жыве́ ў няста́чы (бе́днасці, гале́чы); см. нужда́ 2;

2. (бедный) бе́дны;

3. (в ком, чём) які́ (што) ма́е (адчува́е) патрэ́бу.

нужне́йший найпатрэ́бнейшы, ве́льмі патрэ́бны.

ну́жно безл., в знач. сказ. (надо) трэ́ба, патрэ́бна; трэ;

ну́жно поспе́ть к сро́ку трэ́ба паспе́ць у тэ́рмін;

ну́жно бы́ло ви́деть трэ́ба было́ ба́чыць;

ему́ ну́жно де́нег яму́ патрэ́бны (трэ́ба) гро́шы;

не ну́жно не трэ́ба;

что вам ну́жно? што вам трэ́ба?;

наговори́ть бо́льше, чем ну́жно нагавары́ць бо́лей, чым трэ́ба (патрэ́бна);

ну́жный патрэ́бны;

ну́жный челове́к патрэ́бны чалаве́к;

ну́жные кни́ги патрэ́бныя кні́гі.

ну́канье ну́канне, -ння ср.;